ADVERTAINMENT DÜNYASININ ‘OYUN’UNA KARŞI, ELEŞTİREL MEDYA OKURYAZARLIĞI


Creative Commons License

TAŞKAYA M., AYDOĞAN H.

ETHOSFELSEFE, cilt.12, sa.1, ss.94-131, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: ETHOSFELSEFE
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.94-131
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnternetin ve dijital teknolojilerin sunduğu hızlı iletişim, erişim ve etkileşim gibi pek çok olanak 
nedeniyle,  geleneksel  medyadan  yeni  medyaya  yönelim  gösteren  reklamcılık  sektörü,  dijital 
medyanın  sunduğu  pek  çok  avantajdan  (hızlı  erişim,  ölçümleme  kolaylığı,  interaktif  iletişim) 
faydalanarak yeni reklam türleri yaratmakta ve hedef kitlesine bu reklamlar aracılığıyla ulaşmaya 
çalışmaktadır.  Hem  hedef  kitleyi  eğlendirdiği,  hem  de  diğer  birçok  reklam  türüne  göre  hedef 
kitleyle  marka  etkileşimini  daha  uzun  süre  etkin  tutabildiği,  bir  başka  deyişle  hedef  kitlenin 
markaya daha uzun süre maruz kalmasına olanak tanıdığı iddiası nedeniyle advergame’ler (oyun-
reklamlar), reklam verenlerin hedef kitlesiyle iletişimlerinde tercih ettikleri reklam türleri arasında 
yer  almaktadır.  Medya  içeriklerindeki  yanıltıcı/aldatıcı  enformasyonların  fark  edilmesi  açısından 
önemli  bir  rol  oynadığı  iddia  edilen  medya  okuryazarlığı  eğitiminin  mevcut  haliyle  etkinliği, 
yapılan akademik çalışmalar aracılığı ile sorgulanmaya devam etmektedir.  Bu çalışmada bir medya ürünü  olan  oyun-reklamların  içine  gömülü  olan  reklam  niyetinin  fark  edilmesinde  medya 
okuryazarlığı  eğitiminin  etkinliğine  odaklanılmış,  üniversite  öğrencilerinin  oyun-reklamları  bir 
reklam  türü  olarak  algılama/algılamama  durumlarına  mevcut  medya  okuryazarlığı  eğitiminin 
etkisinin olup olmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır.   
 
Bu  amaç  doğrultusunda,  çalışma  kapsamında  Akdeniz  Üniversitesi  fakültelerinde  öğrenim  gören 
öğrenciler  ile  yarı-yapılandırılmış  derinlemesine  görüşme  (N=  12)  tekniğinden  faydalanılarak 
görüşmeler gerçekleştirilmiştir.  Bu süreci doğru işletmek amacıyla öncelikle, görüşmecilerin oyun 
tasavvurları  ve  oyuna  yönelme  amaçları,  Huizinga’nın  ortaya  koyduğu  oyun  karakteristikleri 
üzerinden  oluşturulan  kodlarla  karşılaştırılmıştır.    Buna  ek  olarak,  mevcut  medya  okuryazarlığı 
dersinin yöntemine ilişkin sorulan sorular aracılığı ile görüşmecilerin söz konusu yönteme ilişkin 
eleştiri  ve  önerileri,  eleştirel  pedagoji  yaklaşımı  perspektifinden  değerlendirilmiştir.    Böylelikle, 
medya  okuryazarlığı  dersine  yönelik  müfredat  programlarına  ve  yöntemlere  ilişkin  öneriler 
oluşturulmaya çalışılmıştır.   

The  advertising  sector  with  a  tendency  from  conventional  media  towards  the  new  media  due  to 
many opportunities  such as fast  communication, access,  and interaction provided by the  Internet 
and  digital  technologies  creates  new  advertising  types,  and  tries  to  reach  its  target  people  by 
benefiting  from  many  advantages  like  fast  access,  easy  measurement,  and  interactive 
communication  offered  by  the  digital  media.  In  this  context,  advergames  as  a  new  digital 
advertising  type  are  one  of  the  advertising  types  preferred  by  the  advertisers  because  they  are 
claimed  to  entertain  the  target  people,  to  keep  the  duration  of  brand-target  interaction  longer 
compared to other advertising types,  and to make it possible for the brand to keep its target people 
exposed to its persuasive message for a longer period in this way.  The current efficacy of the media 
literacy  education  asserted  to  have  an  important  role  in  the  recognition  of  the  deceptive  and fallacious information in the media contents is still under some scientific inquiries, and this study 
focuses on the efficacy of the media literacy education on the recognition of the advertising intent 
embedded in the advergames as a media product,  and it aims at ascertaining whether present media 
literacy education makes any impact on the undergraduate students’ perception of  advergames as 
an advertising type or not.   
 
In line with this aim, semi-structured in-depth interviews with twelve undergraduate students (half 
of them took media literacy course while the other half did not take) in the faculties of Akdeniz 
University were carried out.  In order to lead the process in a correct way, this study firstly makes 
comparisons  through  codes  derived  from  the  interviewees’  game  realisations  and  intentions,  and 
Huizinga’s  list  of  game  characteristics.  In  the  second  step,  the  interviewee’s  criticisms  and 
suggestions revealed through questions regarding the method applied in the present media literacy 
education were evaluated from the perspective of critical pedagogy approach.  Consequently, this 
study propounds to make suggestions regarding the curricula and methods for the media literacy 
course.