Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ARDA FİDANCI
Danışman: Evrim Gülbetekin
Özet:
Yüzün tanınması, cinsiyet, tür, yaş, aşinalık ve duygusal durum gibi biyolojik ve sosyal
özellikler hakkında bilgi edinilmesini sağlar. Yüz morfometrisi ise bireyin yüz kimliğinin en
önemli birleşenidir ve yüz en boy oranı (YEBO) en önemli yüz morfometrik özelliğidir. Öte
yandan kendi ırkına aşinalık etkisi bireylerin kendi ırklarından yüzleri başka bir ırka kıyasla daha
iyi tanıması olarak tanımlanmaktadır. Yüz tanıma mekanizmamız aynı çevreyi paylaştığım yüzler
için çok etkiliyken, daha az maruziyete sahip olduğumuz yüzleri tanımada ise daha kötü
performansa sahiptir.Tezin birincil amacı yüz tanıma ve işleme sürecinde yüz morfometrisinin
bireysel yüzleri ve farklı ırkalara ait yüzleri işleme ve yüz tanıma görevindeki performanslarına
etkilerinin davranışsal araştırılmasıdır. İkinci olarak ise , bireylerin kendi yüzlerini işlemesi yüz
araştırmalarında sıkça kullanılan bir yöntemdir. Bireyler kendi yüzlerini öteki yüzlere göre daha
kısa sürede işlemektedir. Ancak biz bireylerin kendi yüzlerinin morfometrisinin farklı yüzleri
işlemedeki etkisini bilmemekteyiz. Bu araştırmada, bireylerin kendi yüzlerinin morfometrisinin
farklı bireysel ve kompozit yüzleri işlemedeki etkisine bakılmasıdır. Yapılan analiz sonucunda
bireyler YEBO oranına göre farklı düzeylerde tanıma puanları göstermiştir ve aynı zamanda
YEBO oranlarının doğruluk puanları farklı ırklarda farklı düzeylerde değişmiştir. Ikınci deneyde
ise P100, N170 ve N250 olay ilişkin potansiyel bileşenleri bağlamında kendi yüz
morfometrisinden uzaklaştık bireylerin yüz işlemeye dair nöral tepkileri incelenmiştir. Ancak OİP
bileşenlerinin hiçbirisi açısından bir farklılaşma tesipt edilmemiştir. Sonuç olarak katılımcılar yüz
morfometrisi grubuna göre yüz tanımada farklı düzeyde tanıma performansı göstermişlerdir ve bu
farklı ırklara ait farklı YEBO oranına sahip yüzlere farklı stratejiler uygulamışlardır.
Anahtar kelimler: Yüz algısı, yüz tanıma, kendi yüzü, kompozit yüz