Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YENER YILDIZ
Danışman: Tayfun Yörük
Özet:
Bu araştırma gündelik hayatta etkisi her geçen gün daha fazla artan dijitalleşme ile birlikte bu durumdan oldukça etkilenen ve özellikle son yıllarda çok hızlı bir dönüşüm yaşayan uzaktan eğitimin çevrimiçi olarak gerçekleştirilmesi ile ilgilidir. Araştırma, temel olarak çevrimiçi platformlarda verilen uzaktan eğitim sırasında ortaya çıkan bilişsel yükün, sistem kullanılabilirliği algısına olan etkisini ve bu etkideki bilişsel kontrol ve esnekliğin aracılık boyutunu incelemektedir. Araştırmanın amacı bilişsel yükün, hem kendi hem de bilişsel kontrol ve esneklik aracılığı ile sistem kullanılabilirlik algısına olan etkisini ortaya çıkartarak çevrimiçi olarak verilen uzaktan eğitimde kullanılan platformların iyileştirilmesi adına katkıda bulunmak, dolayısıyla uzaktan eğitim deneyimini iyileştirmektir.
Araştırma sırasında Akdeniz Üniversitesi öğrencilerinin Microsoft Teams platformunu kullanarak çevrimiçi ders alması ve dünya çapında kullanılan bir platform olmasından dolayı çevrimiçi eğitim platformu olarak Microsoft Teams seçilmiştir.
Araştırma kapsamında Bilişsel Kontrol ve Esnekliği ölçmek için Bilişsel Kontrol ve Bilişsel Esneklik, Bilişsel Yükü ölçmek için NASA Task Load Index(NASA-TLX) ve Sistem Kullanılabilirlik Algısını ölçmek için ise System Usability Scale(SUS) ölçekleri kullanılmıştır.
Araştırmada elde edilen bulgulara göre bilişsel yükün artması sistem kullanılabilirlik algısında azalmaya neden olmakta, bilişsel kontrol ve esnekliğin artması ise sistem kullanılabilirlik algısında artışa neden olmaktadır. Araştırma sonucuna göre sistem kullanılabilirlik algısı hem Bilişsel Yük hem de Bilişsel Kontrol ve Esneklikten etkilenmekle beraber Bilişsel Yükün, Bilişsel Kontrol ve Esnekliğin aracılık etkisi ile sistem kullanılabilirliğini istatistiksel olarak anlamlı derecede etkilediği görülmüştür. Bu bulgulardan yola çıkarak sistem kullanılabilirlik algısının daha fazla artması için bir sistem tasarlanırken, ilgili sistemi kullanacak kullanıcıların bilişsel kontrolünü ve esnekliğini artırmayı sağlarken, bilişsel yükünün de azalmasına yardımcı olacak şekilde tasarlanmasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir.