Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EVRİM İNCEOĞLU
Danışman: Kemal Kayıkçı
Özet:
Eğitim bir ülkenin geleceğinin inşasında temel oluşturan en önemli süreçtir. Eğitimin bu sebeple doğru yönetilmesi toplumun yarınının heba edilmemesi açısından zorunluluktur. Toplumun yarınını oluşturacak olan nesil, eğitimin yarınını hesaplayan eğitim yönetimi anlayışıyla var edilebilirler. Bu doğrultuda eğitim örgütleri çağı yakalayacak bilişsel düzeyde dizayn edilmelidir. 21. Yüzyılın hızlı değişimine ayak uydurmak mecburiyetinde olan örgütler, başarıya ulaşabilmek için giderek karmaşıklaşan işlerde nitelikli insan gücüne dünden daha fazla ihtiyaç duymakta, bu doğrultuda iş bölümü ve uzmanlaşma yaratmaya çalışmaktadırlar. İnsan kaynağını ihtiyaç duyulan alana göre uzmanlaştırmak ve gelişimini sağlamak eğitim sistemimizin de temel sorunlarından biridir. Bu konuda Türk Eğitim sisteminde geçmişten günümüze uzmanlaşma sürecine ilişkin çeşitli uygulamalar yapılmış fakat uygulamaların sürekliliği olmamıştır. Uzman yapılmak istenen çalışanlar nitelikli yetiştirilememiş, nitelikli olan uzmanlardan da yeterince faydalanılamamıştır. Sürekli meydana gelen sistem değişiklikleri ile uzmanlaşma uygulamaları çalışanların zihninde bir netlik kazanamamıştır. Bu noktadan hareketle Türk Eğitim Sistemimizin uzmanlaşma anlayışı ve MEB’in uzmanlaşmaya ilişkin uygulamaları araştırmamızın temel konusunu oluşturmuştur.
Bu araştırmanın amacı; okul müdürü, öğretmenler, eğitim müfettişleri ve eğitim uzmanlarının geçmişten günümüze Türk Eğitim Sistemindeki uzmanlaşma sürecine ilişkin düşüncelerini belirlemek ve bu görüşler doğrultusunda Milli Eğitimi Bakanlığı’nın mevcut uzmanlaşmaya dair uygulamalarının İnsan Kaynakları Yönetiminin kariyer ilkesine ve Çağdaş yönetim anlayışına göre değerlendirmesini yapmaktır. Yaptığımız çalışma ile sistem içerisinde varsa olumsuz durumları tespit etmek, bunları çözümlemeye ilişkin öneriler sunmak ve yeni uygulayıcılara kaynak oluşturmak hedeflenmektedir.
Araştırmamızın evreni 2022-2023 eğitim öğretim yılında Antalya Kepez, Muratpaşa ve Konyaaltı ilçelerinde görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenler ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesindeki eğitim müfettişleri ile eğitim uzmanlarından oluşmaktadır. Çalışma grubu ise aktif olarak çalışan yönetici ve öğretmenler ile İl Milli Eğitim bünyesindeki eğitim müfettişleri ve eğitim uzmanlarından oluşturulmuş 36 kişilik gruptur. Çalışma grubunun oluşturulmasında gönüllülük esası dikkate alınmıştır. Bu araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış formu yoluyla toplanmıştır.
Yapılan araştırma sonucunda; Uygulamaların süreklilik arz etmemesi, eğitim alanından olmayan insanların öğretmen yapılması, yöneticilik alımlarında liyakat aranmaması, uzmanlık sürecinde nitelikli eğitim süreçlerinin işletilmemesi, yetişmiş insan gücünün etkili kullanılmaması ve kaynakların israf edilmesi, uzmanlığa alım sürecinde siyasi eğilimlerin belirleyici olması, uzmanlaşmanın ekonomiye indirgenmiş kariyer basamağı uygulamaları ile yapılmaya çalışılması, yapılan faaliyetlerin çalışanların talepleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulmadan merkeziyetçi bir şekilde tepeden inme yürütülmesi, objektif ve bilimsel kriterlerin olmaması gibi etkenlerin eğitim sisteminde yer aldığı saptanmıştır. Ayrıca, bu araştırmada, İnsan Kaynakları Yönetiminin kariyer ilkesi açısından değerlendirildiğinde mevcut uygulamaların uzmanlaşmayı motive etmekten uzak olduğu, eşitlikçi ve objektif bir anlayışa sahip olmadığı ve verilen unvanların görev tanımlarının olmaması sebebiyle işin tanımının ve analizinin yapılmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Uzmanlaşma sürecinde objektif kriterlere ve yeterliğe dayalı ölçme araçları geliştirilerek kullanılmalı ve uzmanlar alanlarına uygun yerlerde ve eğitimin niteliğini artırabilecek şekilde değerlendirilmelidir.