Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelik, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESMA NUR SERT
Danışman: Ayşegül Ilgaz
Özet:
Bu çalışmada, huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda kendini ihmal düzeyleri ve risk faktörlerinin ortaya konularak karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı karşılaştırmalı tipteki bu araştırma, Antalya'da bulunan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na ve belediyelere bağlı üç huzurevinde (108 katılımcı) ve bir Aile Sağlığı Merkezi'nde (170 katılımcı) 60 yaş ve üstü bireylerle yürütülmüştür. Veriler sosyodeomografik özellikler soru formu, kendini ihmal risk faktörleri soru formu ve Yaşlının Kendi Kendini İhmalini Tarama Ölçeği ile toplanmıştır. Risk faktörleri soru formu Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Lawton Enstrumantal Günlük Yaşam Aktiviteleri Skalası, Mini Nütrisyonel Değerlendirme Testi, Görsel Ağrı Skalası, Geriatrik Depresyon Ölçeği–15, Lubben Sosyal Ağ Ölçeği'nden oluşmaktadır. Bulgular: Yaşlı bireylerin Kendini İhmal Tarama Ölçeği toplam puan ortalaması 7.3±2.0 ve %55.8'i kendini ihmal etmektedir. Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaş ortalaması daha yüksektir. Evde yaşayan yaşlıların huzurevindekilere göre kendini ihmal puan ortalaması anlamlı bir şekilde düşüktür. Huzurevindeki yaşlılarda sosyal ağın zayıf olması kendini ihmali 0.79 kat ve depresyon riskinin olması 3.51 kat artırmaktadır. Evde yaşayan yaşlılarda ise eğitim düzeyinin düşük olması kendini ihmali 0.35 kat, sosyal ağın zayıf olması 0.91 kat, ağrı varlığı 1.38 kat ve depresyonun olması 3.66 kat artırmaktadır. Sonuç: Evde yaşayan yaşlılar huzurevindeki yaşlılara göre kendini daha fazla ihmal etmektedir. Depresyon her iki grupta da önemli bir risk faktörü olup sosyal ağ, eğitim düzeyi ve ağrı varlığı da kendini ihmal açısından önemli risk faktörleridir. Evde yaşayan yaşlıların kendini ihmal açısından risk altında olduğu bu nedenle sağlık profesyonellerinin toplumdaki yaşlılara yönelik kendini ihmal taraması yapması önerilmektedir. Ayrıca depresyon varlığı ve sosyal ağ durumunun değerlendirilmesi ve gerekli girişimlerin planlanması gereklidir. Anahtar Kelimeler: yaşlı, huzurevi, ev, kendini ihmal, risk faktörleri