Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şule Zuhal Durak
Danışman: Nilgün Erkek
Özet:
Üniversite Hastanesi Çocuk Acil Kliniğinde yürütülen bu prospektif müdahale çalışmasında; iki yaşından küçük, kronik hastalığı olmayan ve ilk akut bronşiyolit atağı ile başvuran çocuklardan solunumsal klinik skoru(SKS) ≥4 olanlara, nebulize salbutamol ve YANKOT uygulanarak bu tedavilerin klinik sonuçları karşılaştırıldı. Çalışmaya dahil edilen 47’si erkek 72 hastanın ortalama yaşı 7.8±0.4 ay olup, %59.7’si altı aydan küçüktü. Üçte ikisi sezariyenle doğmuş, %65’i ilk altı ay sadece anne sütü ile beslenmiş, %16.7 sinde besin allerjisi ya da egzema öyküsü olan bebeklerin %97.2 sine evde anneleri bakıyordu ve 39’unun ev içi sigara dumanı maruziyeti vardı. Hastaların % 33.3’ü kalabalık aile ortamında yaşıyor olup, 29 çocuğun aile bireylerinde astım öyküsü vardı. Hastalar en sık öksürük (%68.1) olmak üzere, çoğunlukla 3 günden kısa süredir olan şikayetlerle başvurdu. En sık taşikardi (%72.2), takipne (%84.8), desatürasyon SaO2< %95 (%22.2) ve ateş (%12.5) tespit edilen hastaların, %79.2’sinde SKS parametreleri dışında muayenelerinde ek patolojik bulgu yoktu. Başvuruda hastaların SKS ortalama 8,42±2,026 puan olup, orta ve ağır klinikte olan hasta oranı eşitti. Klinik tablosu ağır olan çocukların çoğu(%85’i) düşük gelirli aile çocuklarıydı(p0.004).Tedavi ile, ilk saatten itibaren 1-2-4-8. saatlerde değerlendirilen ortalama SKS’da ve SKS alt parametreleri puanlarında anlamlı düşme gözlendi(p<0.05). Bununla birlikte hastaların ortalama solunum sayıları <50/dk’ya ve ortalama kalp atım/dk sayıları <150/dk’ya 4. saatten itibaren geriledi (p<0.05). Hasta yaşı ve kilosu ile SKS arasında orta düzeyde negatif korelasyon vardı (p<0.05). Hastaların %44,4’ü eve taburcu edilirken, %51,4’ü servise, %4,2’i yoğun bakıma yatırıldı. Yaşı 3 ayın altında olan bebekler daha fazla hastaneye yatırıldı(p:0.007). Hastanede yatış ve oksijen tedavisi alma süresi sırasıyla ortalama 70±64,6(4-288) ve 67,7±62,2 (4-264) saatti. Taburculuk sonrası ilk 7 gün içinde hastaların %50’si solunumsal şikayetlerle tekrar başvurdu. İzlemde(20 ay) %59’u tekrar bronşiyolit geçirdi, bu açıdan erkek cinsiyet ve kreş bakımında oluş anlamlı fark yaratıyordu(p<0.05). Gruplar sosyodemografik ve klinik özellikler açısından, YANKOT grubundaki çocukların daha yüksek oranda kalabalık ailelerden geliyor olması dışında (p:0.011), benzerdi. Tedavi ile SKS ortalamaları izlemin 2. saatinden itibaren YANKOT grubu lehine fark gösteriyordu(p<0.05). Gruplar arasında kalp atım hızında 1.saatten itibaren ve solunum hızında 8.saatte anlamlı fark bulundu(p<0.05). Bununla birlikte kalp atım hızı sınır değeri olan 150/dk’nın altına ve solunum sayısı takipneik sınır değer 50/dk’nın altına YANKOT grubunda 1’inci saatte inerken, salbutamol grubunda 4’üncü saatten sonra gerilemişti. Tedavisine salbutamol ile başlanan hastaların %17.1’inde beklenen düzelme gözlenmediği için 2-4 saat içinde tedaviye YANKOT eklenmesi gerekirken, YANKOT grubunda hiçbir hastada tedavi değişikliği gerekmedi. Salbutamol tedavisi verilen hastalara göre, sadece YANKOT uygulananlar ve salbutamole YANKOT eklenen hastaların hastaneye yatırılma oranları (p:0.017) daha fazla, hastanede kalma(p:0.002) ve oksijen tedavisi alma(p:0.001) süreleri daha uzundu. Öte yandan taburcu olduktan sonraki ilk 7 gün içinde tekrar hastaneye başvuru salbutamol grubunda %64.2 iken, YANKOT grubunda yoktu(p: 0.000). 33 hastada bakılan konfor skoru ortalama 13,9±5,1puan olup, gruplar arasında fark yoktu (p>0.05) Hiçbir hastada tedavilere bağlı komplikasyon görülmedi. Kısıtlı bir hasta sayısı üzerinden değerlendirilen bu çalışmanın sonuçlarıyla; orta–ağır klinik ciddiyette ilk akut bronşiolit atağı ile gelen bebeklerde YANKOT ‘un daha erken ve daha hızlı klinik düzelme yarattığı ve solunum iş yükü artışı ile ilişkilendirilen dispne ve retraksiyon bulguları açısından en az salbutamol kadar etkili ve güvenilir olduğu söylenebilir. Anahtar kelimeler: akut bronşiolit, salbutamol, yüksek akışlı nazal oksijen tedavisi
Comparison of Nebulized Salbutamol and High Flow Nazal Canula Oxygen Therapies (HFNC) in Children with Acute Bronchiolitis
In this prospective intervention study conducted in Pediatric Emergency Department of the University Hospital, the clinical results of these treatments were compared by applying nebulized salbutamol and HFNC in children under two years of age who did not have any clinically impotant chronic disease and presented with the first acute bronchiolitis attack and those with respiratory clinical score (RCS) ≥ 4.
Of the 72 patients included in the study, 47 (65.3%) were male, 59.7% were under 6 months at admission and mean age of them was 7.8±0.4 months. Two-thirds of them had a history of cesarean delivery, 65% of them were exclusively breastfed in the first six months, 39 (54.2%) were exposed to cigarette smoke at home and 16.7% of them had a history of food allergy or eczema. The patients have been cared mostly by parents at home and 33.3% of the patients live in a crowded family environment, and family members of 29 children had a history of asthma. Most of the patients presented with respiratory symptoms, especially being cough (68.1%), which lasted less than 3 days. Patients had tachycardia (72.2%), tachypnea (84.8%), desaturation SaO2 <95% (22.2%) and fever (12.5%) in physical examination at admission, and 70.2% of them did not have any additional pathological findings except for the SKS parameters.
At admission, the mean RCS of the patients was 8.42 ± 2.026 points, and the proportion of patients in moderate and severe clinic was equal. Most of the children (85%) with a severe clinical picture were from low-income families (p0.004). Significant decrease was observed in mean RCS and in subcomponents of RCS from the first evaluation hour (p <0.05). However, the average respiratory rate of the patients decreased to <50 / min, and the average heartbeat / min count to <150 / min from the 4th hour of the treatment (p <0.05). There was a moderate negative correlation between RCS and patient’s age and weight (p <0.05). While 44.4% of the patients were discharged home, 51.4% were hospitalized in ward and 4.2% in intensive care. Infants under 3 months of age were hospitalized more frequently (p: 0.007). The mean lenght of hospital stay and duration of oxygen therapy were 70 ± 64.6 (4-288) and 67.7 ± 62.2 (4-264) hours, respectively. In the first 7 days after discharge, 50% of the patients readmitted with respiratory complaints. In the follow-up (up to 20 months) 59% of the patients had bronchiolitis again, in this respect, male gender and being in nursery care made a significant difference (p <0.05).
The treatment groups were similar in terms of sociodemographic and clinical characteristics, except that the children in the HFNC treatment group came from crowded families (p: 0.011). The mean RCS with treatment showed difference in favor of the HFNC treatment group from the second hour of follow-up (p <0.05). Significant differences were found between the groups in heart rate after the 1st hour and respiratory rate at the 8th hour of the treament(p <0.05). However, the heart rate decreased below the limit value of 150 / min and the respiratory rate below the tachypneic limit value 50 / min at the 1st hour in the HFNC treatment group, and after the 4th hour in the salbutamol group. While the expected improvement was not observed in 17.1% of the patients who started their treatment with salbutamol, HFNC treatment should be added to the treatment within 2-4 hours, while no treatment change was required in the HFNC treatment group. Patients who received HFNC treatment alone and HFNC were added to salbutamol had higher rates of hospitalization (p: 0.017) and longer lenght of stay (p: 0.002) and duration of oxygen therapy (p: 0.001) compared to patients who received salbutamol treatment only. On the other hand, readmission to hospital within the first 7 days after discharge was 64.2% in the salbutamol group, but not in the HFNC group (p: 0.000).
The mean comfort score observed in 33 patients was 13.9 ± 5.1 points, and there was no difference between the groups (p> 0.05). No complications related to the treatments were observed in any patient.
By the results of this study evaluated over a limited number of patients; It can be said that HFNC treatment is as effective and reliable as salbutamol in terms of dyspnea and retraction findings associated with increased respiratory workload and that HFNC treatment creates earlier and faster clinical recovery in babies presenting with the first acute bronchiolitis attack of moderate to severe clinical severity.
Key words: acute bronchiolitis, salbutamol, high flow nazal oxygen therapy