Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelik, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERDAL AKDENİZ
Danışman: Selma Öncel
Özet:
Amaç: Bu çalışma Preced-Proceed Modeline
temellendirilmiş Sigarayı Bırakıyorum Geleceğimi ve Sağlığımı Koruyorum
(SiBGeSaK) programının hemşirelik öğrencilerinin
sigara içme davranışına etkisini belirlemek amacıyla
yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma iki
grupta ön test-son test-izlem düzeninde yarı deneysel bir çalışmadır.
Araştırmanın uygulanması Ekim 2021-Nisan 2022 tarihleri arasında bir
üniversitede eğitim gören hemşirelik öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Etik
kurul, kurum izni ve öğrencilerden bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Çalışma 40
girişim, 40 kontrol grubu olmak üzere 80 hemşirelik öğrencisi ile yapılmıştır. Girişim
grubuna 15 gün ara ile üç oturumda Sigarayı Bırakıyorum Geleceğimi ve Sağlığımı
Koruyorum Programı uygulanmış, ilk eğitimden son izleme kadar öğrencilere haftada iki kez SMS gönderilmiştir.
Ayrıca son testten son izleme kadar öğrencilere değişim aşamalarına göre sigara
bıraktırmaya yönelik toplamda 10 kez telefonla danışmanlık verilmiştir.
Verilerin toplanmasında Sigara İçenleri Tanılama Formu, Bireysel Bilgi Formu,
Davranış Değiştirme Süreci Ölçeği, Karar Denge Ölçeği, Öz Etkililik/Yeterlik
Ölçeği, Teşvik Eden Faktörler Ölçeği ,
Değişim Aşamalarının Sınıflandırılması Ölçeği, Fagerström Nikotin Bağımlılık
Testi kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde Frekans analizi,
betimsel analizler, Wilcoxon, ANOVA, Bağımlı gruplarda t testi, ANCOVA analizi
ve eta-kare değeri kullanılmıştır.
Bulgular: Sigarayı Bırakıyorum Geleceğimi
ve Sağlığımı Koruyorum programında yapılan girişimler, girişim grubunda kontrol
grubuna göre öğrencilerin sigarayı bırakmada Davranış değişikliğini, Öz
yeterliğini, sağlığı algılama düzeyini artırmış; Karar verme düzeyi yarar
boyutunu, teşvik eden faktör düzeyini, nikotin bağımlılık düzeyini ve sigara
içme sayısını azaltmış (p<0.05) ve girişim
grubundan 12 kişi (%30) sigarayı bırakmıştır.
Sonuç: Sigarayı Bırakıyorum Geleceğimi ve Sağlığımı Koruyorum
(SiBGeSaK) programının hemşirelik öğrencilerinin
sigara içme davranışı üzerinde olumlu etkisi olmuştur.
Anahtar Kelimeler: Precede-Proceed
Modeli, hemşirelik öğrencileri, sigarayı bırakma, halk sağlığı hemşireliği.