Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ömer Şahin İLYA
Danışman: Emine Çatal
Özet:
Amaç: Bu çalışmanın amacı; genel cerrahi ve ameliyathane hemşireleri, genel
cerrah ve anestezistlerin kolorektal cerrahide Cerrahi Sonrası Hızlandırılmış
İyileşme (Enhanced Recovery After Surgery-ERAS) Protokolü’nün uygulanmasına
ilişkin görüşlerini ve uygulama engellerini belirlemektir.
Yöntem: Tanımlayıcı
nitelikte olan bu çalışma bir üniversite hastanesi, bir eğitim ve araştırma hastanesi ile kamuya
bağlı iki devlet hastanesinde yürütülmüştür.
Araştırmanın evrenini dört farklı kurumdaki genel cerrahi ve ameliyathane
hemşireleri, genel cerrah ve anestezistler oluşturmuştur. Araştırma
örneklemine; çalışmaya gönüllü katılan ve yazılı onayı olan 272
sağlık profesyoneli dahil edilmiştir. Veriler; FORM I-Kişisel Bilgi Formu ile FORM II- Kolorektal Cerrahide
ERAS Protokolü Değerlendirme Formu aracılığıyla Mart 2020 – Temmuz 2021
tarihleri arasında yüz yüze toplanmıştır. Veriler,
bilgisayar ortamında Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 24.0
paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma verileri, yüzde ve
frekans kullanılarak yapılan betimsel analizlerin yanı sıra karşılaştırmalı
analizlerde normallik testleri sonrası uygun parametrik/non-parametrik
testlerle (ki-kare, bağımsız gruplarda t-testi, tek yönlü varyans analizi
(ANOVA) testleri kullanılarak) analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada katılımcıların %70,1’ini kadın, %55,5’ini hemşire, %23,9’unu
genel cerrah ve %20,5’ini anestezistler oluşturmuştur. Katılımcıların
%73,1’inin ERAS Protokolü’nü daha önce duymadığı; kliniklerinde kolorektal
cerrahide ERAS Protokolü basamaklarının uygulanma durumunu yanıtlayan 11
katılımcıdan sekizinin (%72,7) “Evet” yanıtını verdiği görülmüştür. Kolorektal
cerrahide ERAS Protokolü’nün ameliyat öncesi, sırası ve sonrası basamaklarının
çoğunda katılımcıların protokol önerileriyle uyumlu görüş bildirmediği
saptanmıştır. Ayrıca katılımcılar kolorektal cerrahide ERAS Protokolü
adımlarının uygulanmasındaki engellere ilişkin sırasıyla protokolün bilinmemesi
(%18,1), multidisipliner çalışma olmasından kaynaklanan sorunlar (%16,5),
değişime direnç olması (%12,4) ve kurumsal desteğin yetersizliği (%11,4)
şeklinde görüş bildirmişlerdir.
Sonuç: Kolorektal cerrahide ERAS Protokolü’nün sağlık
profesyonelleri tarafından yeterince bilinmediği, ameliyat öncesi, sırası ve sonrası uygulamalarda protokol önerileriyle uyumlu görüş
bildirmedikleri ve uygulama engellerinin çok faktörlü olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: kolorektal cerrahi, ERAS, hemşire, cerrah, anestezist