Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Karakter Eğitimine ve Uygulamalarına İlişkin Görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice YILDIRIM

Danışman: Bahri Gürpınar

Özet:

Bu araştırmada beden eğitimi öğretmenlerinin; karakter kavramına ve karakter eğitimine ve öğrencilerde iyi karakteri geliştirmek için beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı ile bütünleştirilmiş karakter eğitimi oyunlarına, etkinliklerine ve uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve olgubilim (fenomenoloji) araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu nitel araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu örneklemeye ve ölçüt örneklemeye dayalı olarak seçilmiştir. Araştırmaya özel okul ve devlet okullarında çalışan; yaşları 29-60 (Ort=44.09, SS=7.44) ve mesleki deneyimleri 5-35 yıl (Ort=20.68, SS=6.97) arasında değişen 7’si kadın 15’i erkek toplam 22 beden eğitimi öğretmeni katılmıştır.  Araştırmada veri toplama aracı olarak; Karakter Eğitimi Yetkinlik İnancı Skalası, kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır.

Yapılan analizler sonucunda beş tema ortaya çıkmıştır. Bu temalar karakter kavramına ilişkin görüşler”, “karakter eğitimi verilmesi gerekliliğinin nedenlerine ilişkin görüşler”, “karakter eğitiminde beden eğitimi ders içeriğine ilişkin görüşler”, “karakter eğitiminde beden eğitimi öğretmeninin rolüne ilişkin görüşler” ve “beden eğitimi öğretmenlerinin önerileri temalarıdır. 

Beden eğitimi öğretmenleri ile yapılan görüşmelere göre, karakter bireyin sahip olduğu değerler, duyuşsal, davranışsal olgular gibi belirli özelliklerdir ve bu özelliklerin gelişimini etkileyen temel unsurlar ise aile, okul ve çevredir. Görüşlere göre iyi karakter erdemleri ve kötü karakter özellikleri belirlenmiştir. Ayrıca karakter eğitimi aracılığıyla öğrencilerde geliştirilebileceği ifade edilen erdemler belirlenmiştir. Karakter eğitimi faaliyetleri, deneyimleri ve değerlendirmeleri aracılığıyla öğrencilerin birtakım erdemleri benimseyerek, bu erdemleri gündelik yaşantılarına transfer edebilecekleri öğretmenlerce belirtilmiştir.

Beden eğitimi öğretmenlerinin derslerinde karakter eğitimine yer verme gerekçeleri karakter eğitiminin olumlu davranışları destekleyici işlevi ile olumsuz davranışları önleyici işlevidir. Ayrıca dersin 6 farklı unsuru barındırmasından dolayı karakter eğitiminde etkin ve önemli bir rolü vardır.

Öğretmenler derslerinde iyi karakteri teşvik etmek ve geliştirmek için öğretim programı ile bütünleştirilmiş karakter eğitimi, sınıf tartışmaları, karakter ve değerlerde açık öğretim, bütüncül yaklaşım, proje tabanlı öğrenme ve öğretilebilir anlar gibi yaklaşımlar ve karakter eğitimine yönelik oyun ve uygulamalar kullanmaktadırlar. Karakter eğitimi hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığının değerlendirmek için öğretmenler dönütler, gözlemler, öğrenci port folyoları gibi uygulamaları kullanmaktadırlar

Beden eğitimi öğretmenleri karakter eğitiminin nasıl daha etkin ve etkili hale getirilebileceğine yönelik fikirlerini dile getirerek öğrenci ve öğretmen eğitimine yönelik birçok önerilerde bulunmuşlardır.

Beden eğitimi öğretmenleri öğrenci eğitimi ve öğretmen eğitimine yönelik birçok önerilerde bulunarak karakter eğitiminin nasıl daha etkin ve etkili hale getirilebilineceğine yönelik fikirlerini dile getirmişlerdir. Ayrıca beden eğitimi öğretmenleri diğer öğretmenlerin yararlanabilecekleri farklı türlerde kaynak önerilerinde bulunulmuşlardır.