Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammed Doğukan Kalenderoğlu
Danışman: Elif Çomak
Özet:
Aferez; hastanın ya da gönüllü vericinin kanının, tıbbi bir cihazdan
geçirilerek ile bir veya birden fazla bileşenine ayrıldığı; kalanın
ekstrakorporeal bir tedavi ile veya tedavisiz geriye döndürüldüğü veya
ayrıştırılan bileşenin değiştirildiği bir işlemdir. Plazmaferez, ilk kez 1914
yılında literatürde yerini almıştır. Aferez işlemi, sağlıklı verici ve hasta
üzerinde yapılarak donör aferezi ve terapötik aferez işlemleri olarak
yapılmaktadır. Aferez, santrifügasyon, filtrasyon ve adsorbsiyon yöntemleri ile
işleme alınmaktadır. Aferez işlemi
sadece intravasküler kompartmanda yapılır ve tedavinin etkinliği; işlenen kan
hacmi, Her işlemde değiştirilen plazmanın hacmi, yapılan işlemlerin toplam
sayısına ve değişim sıklığı, hücreler veya plazma bileşenlerinin mobilize
olabilme, dengelenme ve tekrar sentezlenme hızlarına bağlıdır.
Terapötik plazmaferez, Hastanın kan plazmasının, kanının tıbbi bir
cihazdan geçirilmek sureti ile diğer kan bileşenlerinden ayrıldığı; plazmanın
uzaklaştırıldığı veya işlenmek sureti ile içerisinden bir takım bileşenlerin
uzaklaştırıldığı ve hastaya geri verildiği; gerektiğinde yerine kolloid
solüsyonu (örn, albumin ve/veya plazma) gibi değişim sıvısı ya da
kristalloid/kolloid solüsyonu birleşiminin verildiği, afereze dayalı bütün
işlemleri (TPD, SPD, DFPP, CF, IA, Reoferez gibi) kapsayan genel bir terimdir.
Terapötik Plazma Değişimi (TPD); hastanın kan plazmasının, diğer kan
bileşenlerinden ayrıldığı; plazmanın uzaklaştırıldığı ve yerine kolloid
solüsyonu (albumin ve/veya plazma) gibi değişim sıvısının verildiği terapötik
bir işlemdir. İşlem süresince ve/veya sonrasında ekstrakorperal tekniklerden
kaynaklanan ve plazmafereze özgü komplikasyonlar görülebilmektedir.
Planlanan araştırmada Akdeniz
Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji kliniğinde, tek merkezde plazma
değişimi yapılan çocuk böbrek hastalarında etyolojik nedenlerin belirlenmesi ve
işlem sırasında karşılaşılan tıbbi komplikasyonların değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. Araştırma hastane tıbbi kayıtlarının retrospektif olarak
incelenmesi ile yapılacaktır. Hasta dosyalarına erişim için veri kullanım
izni alınması planlanmıştır. Hasta dosyalarından hastaların klinik ve
laboratuvar bulgularına ait bilgilerinin elde edilmesi planlanmıştır.
Hasta dosyalarından elde
edilmesi planlanan veriler;
-
Hastaların
yaş, cinsiyet, tanı, seans süresi, seans sayısı, ortaya çıkan komplikasyonlar,
-
Antropometrik
ölçümler (Boy, kilo )
-
Klinik
özellikler:,
o
Tanı,
plamaferez endikasyonu
o
İşlemin teknik özellikleri:
§
Kullanılan replasman solüsyonu: TDP,
albumin,
§
Kullanım miktarı
§
Damara erişim yolu: santral katater, perifer
yerleşimli katater, …
§
Seans sayısı, işlem süresi …
§
Antikoagülasyon yöntemi: sitrat
o
İşlem sırasında gelişen komplikasyonlar:
Hipotansiyon, döküntü, dispne, çarpıntı,
o
Komplikasyon nedeni ile sonlandırılan işlem
sayısı
-
Laboratuvar
verileri
o
Plazma
değişimi öncesi ve sonrasında: Hemoglobin, Hematocrit, Beyaz küre sayısı,
trombosit sayısı, kalsiyum, BUN, kreatinin, eGFR
Araştırmadan beklenen yarar:
•
Komplikasyonları
öngörmeyi ve önlemeyi sağlayacak bilgilerin elde edilmesi
•
Tek
merkezde takip edilen çok sayıda çocuk böbrek hasta verisini kullanarak
hastaların yaş gruplarına göre sınıflandırılarak verilerin değerlendirilmesi
•
Özellikle
küçük yaş grubu ile ilgili deneyimin literatüre kazandırılması
•
Komplikasyonların
tanı gruplarına göre sınıflandırılması hedeflenmektedir