Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammet ALİ ÇİFTÇİOĞLU
Danışman: Özer Çalış, Muhammet Ali Çiftçioğlu
Özet:
Antalya domates üretiminde Türkiye’nin merkezi konumunda olup özellikle
kışlık domates üretiminin %60 dan fazlasını tek başına karşılamaktadır. Özellikle sera
domates üretimini sınırlayan fungal hastalıklar bulunmaktadır. Bu fungal hastalıklardan
en önemlilerinden birisi domates külleme hastalıklarıdır. Domates külleme hastalığına
fungal Leveillula taurica neden olmaktadır. Bu çalışmada L. taurica’ya karşı kullanılan
kimyasal ve biyolojik preparatların etkinliğini belirlemek ve bu prepartalların biyolojik
önemini ortaya koyabilmek adına 2 farklı lokasyonda ve 2 farklı dikim döneminde,
toplam 4 deneme kurulmuştur. Bu deneme alanları daha önce külleme hastalık etmeninin
yoğun görüldüğü seralar dikkate alınarak Antalya’nın Kumluca ve Muğla’nın
Seydikemer ilçesinde 2 adet serada gerçekleştirilmiştir. Deneme alanı toprak ve çevre
faktörleri homojen olacak şekilde ve tesadüf blokları deneme desenine göre
oluşturulmuştur. Çalışmada domatesterde görülen L. taurica’ya karşı ticari ürünler;
Lusen SC 500 20 ml 100 l
-1
, Activus SC 125 60 ml da-1
, Signum WG 60g 100 l
-1
, Embrelia
SC 140 80 ml 100 l
-1
, Serenade SC 1400 ml da-1
, Regalia 125 ml 100 l
-1
, Prev-Am 200
ml 100 l
-1
ve Timorex Gold 200 ml 100 l
-1
preparatları kullanılmıştır. Bu preparatlar
uygulanmasına ilk hastalık belirtilerinin gözlemlenmesiyle başlanmıştır. Hastalık şiddeti,
kontrol parsellerinde en az %20 hastalık olduğunda 0–5 skalasına göre
değerlendirilmiştir. Etki sonuçlarına göre fungal L. taurica’ya karşı etkinlikleri sırasıyla
Lusen SC 500 (%86.2), Timorex Gold (%81.5), Activus SC 125 (%80.4), Embrelia SC
140 (%79.8), Signum WG (%77.5), Serenade (%45.2), Regalia (%39.6), Prev-Am
(%37.5) olarak tespit edilmiştir. Özellikle biyolojik mücadele açısından önemli olan ve
bu çalışmada yüksek etkinlik gösterdiği görülen Timorex Gold (~%82), Seranade
(~45%), Regalia (~40%) ve Prev-Am (~%38) preparatlarının güvenle külleme hastalığı
mücadelesinde kullanılabileceği anlaşılmıştır. Bu preparatlar kimyasal mücadeleye
alternatif olabilecek potansiyel biyolojik mücadele preparatları olarak ortaya
çıkarılmıştır.