Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE CEREN ERTEKİN
Danışman: Kamuran Özlem Sarnıç
Özet:
Seramik üretimi başladığı ilk dönemlerden itibaren onu dekorlamak, güzel
göstermek ve bazen de işlevi ile örtüşen estetik değerler katmak insanoğlunun
çabaları arasında yer almıştır. Bu çaba zaman ilerledikçe, medeniyetler,
imkânlar ve teknoloji geliştikçe yeni boyutlar kazanarak varlığını sürdürmüştür.
Süreç içerisinde, dekor yöntemleri hem bir ihtiyaç nesnesi hem de bir sanat
alanı olan seramik için her zaman üretilene değer katan bir unsur olarak
değerlendirilmiştir. Seramik sanatı içinde en çok estetik kaygı güdülen üretim
türlerinden biri olan sofra seramiğinde, 19.yy. endüstrileşme süreciyle
birlikte başlayan seri üretim olanakları kullanılmış, böylelikle dekorda da
yeni yöntemler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu imkânlar içinde kullanılan
mekanik dekor yöntemleri, üretimin yapıldığı döneme bağlı olarak yenilenmiş ve
çeşitlenmiştir. Seramiğin analitik yapısı; kullanılabilirliği, kimyası, formu ve işlevselliğinin yanı sıra yapılan
dekorlarla, bazen de farklı ifade biçimleriyle estetik bir söyleme dönüşmüştür.
Endüstriyel bağlamda çözümlenen teknikler, sanatçılar tarafından yeniden
yorumlanıp güçlü bir ifadeye kavuşmuştur. Bu çalışmada öncelikle literatür
taraması yapılıp nitel araştırma yöntemlerinden döküman toplama yoluyla
tarihsel süreç araştırılmıştır. Ardından sektör içerisinde yapılan (sofra
eşyası üreten firmada) gene nitel araştırma yöntemlerinden biri olan katılımcı
gözlem yoluyla veriler toplanarak güncel mekanik dekor yöntemleri listelenerek
çağdaş sanatçı örnekleri anlatı analizi yöntemiyle araştırılıp konunun sanatsal
ifade aracı olarak kullanış biçimleri ele alınmıştır. Son bölümde ise yapılan
uygulama süreci aracılığıyla konu tartışılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar
Kelimeler: Seramik, Dekor, Sanat,
Tasarım, Mekanik.