Yerli Gerze Hacıkadı Tavuk Irkında Et Verimi ve Kalitesi Üzerine Etki Eden Genlerin RNA Düzeyinde Araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine Toparslan

Danışman: Demir Özdemir

Özet:

Yerel Hayvan Çeşitliliği Bilgi Sistemi (DAD-IS) verilerine göre, dünya çapında incelenen yerel tavuk ırkının %3,4'ünün nesli tükenmiş ve %28’i yok olma tehlikesi altındadır. Bu yok oluşun önüne geçmek ve gen kaynaklarını koruma altına almak için özellikle gelişmiş ülkelerde büyük ölçekli projeler gerçekleştirilmektedir. Bu projelerde en önemli hedef yerli ırkların sahip olduğu genetik özellikleri ortaya çıkararak hem ekonomik ve kültürel kazanımlar oluşturmak hem de son yıllarda değişen tüketici taleplerini karşılayacak ürünler geliştirmektir. Ülkemizde resmi olarak tescil edilmiş tavuk ırklarından biri olan Gerze tavuğu uzun yıllardır Sinop’un Gerze ilçesinde yetiştirilmektedir. Ancak veriminin düşük olması ve Gerze’ye özgü bir ırk olması nedeniyle yetiştiriciliği gün geçtikçe azalmaktadır. Önerilen bu tez projesinin amacı Gerze tavuk ırkının et verimi ve kalitesine üzerine etki ettiği bildirilen genlerin (MSTN, CAPN3, FOXO3, ADSL, AMPD1, ATIC, ENTPD8, AK1, SCD, LPL, PPARγ) farklı büyüme dönemlerinde pectoralis major kası (göğüs kası) dokusundaki kantitatif ifade seviyelerini araştırmaktır. Projenin hayvan materyalini Gerze ilçesindeki Hacıkadı Üretim A.Ş. tesisinde ayrı kümeslerde, standart besleme yöntemiyle ve aynı çevre şartlarında yetiştirilecek olan 80 ve 160 günlük yaştaki Gerze ırkına ait bireyler ve 28 ve 56 günlük yaştaki ticari hibrit tavuklar oluşturacaktır. Araştırmada belirtilen günlük yaşlarda yapılacak kesim sonrasında pectoralis major kasından doku örnekleri (her büyüme dönemi ve ırk için n =4) toplanacaktır. Toplanan doku örneklerinden ticari kitler kullanılarak sırasıyla RNA izolasyonu, cDNA sentezi ve kantitatif gen ifadesi analizi (RT-qPCR) gerçekleştirilecektir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar arasında yerli Gerze tavuk ırkının et verimi ve kalitesinin gen ifadesi (mRNA) düzeyinde araştırıldığı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu bağlamda, önerilen projeden elde edilecek bulguların Gerze tavuk ırkına ekonomik bir değer katması ve ırkın sürdürülebilir koruma sürecine katkı sağlaması ön görülmektedir.