Evrenin en geniş ölçekli yapıları olan galaksi kümelerinden A426, A1831 ve A2572’nin, Suzaku X-ışını ve optik analizleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: Ebru Aktekin

Danışman: FATMA GÖK

Özet:

Galaksi kümeleri evrenin en büyük çekimsel yapılarıdır. Büyük kütlelicD galaksi etrafındaki yığışma, galaksilerin ve küçük grupların bir arayagelmesiyle genişler ve kümeleri oluşturur. Bu açıdan galaksi kümeleri,boyutları ve dinamikleri gibi fiziksel özellikleriyle, evreni en iyi temsiledebilen kaynaklardır. Toplam kütle hesapları, morfolojik analizler, kimyasalelementlerin kökeni gibi evrenin çözümlenmemiş en önemli sorularına cevapverebilecek niteliktedirler. Öte yandan, ?karanlık madde? doğası ve dağılımıitibariyle büyük ölçüde bilinmezliğini korumaktadır. Kümesel yapılaroluşmasına rağmen, baryonik ve karanlık maddenin ayrışmamış ve oranlarınçok da bozulmamış olması beklenir. Bu tez çalışması, seçtiğimiz 4 galaksikümesi üzerinden ışınımlı maddenin davranışını çalışmak, plazmanınmorfolojik özellikleri, sıcaklık ve element bollukları dağılımlarınıaraştırmaktadır. Elde edilen sonuçlarla, kozmolojinin yukarıda saydığımızsorularına cevap olabilecek algıyı geliştirmek en temel amacımızdır. Yüksekenerji çözünürlüklü Suzaku X-ışını uydu verilerinden, temel kümeparametrelerine odaklanmak amacıyla düzenli yüzey ışınımlı kümeler seçildi.Optik gözlemler RTT150 teleskobuyla elde edildi. Her iki bölgede elde edilensonuçlar şu şekilde sıralanabilir: i) dört kümede de soğutma akışı başlamıştır,ii) her bir kümenin küme içi galaksilerinde Süpernova Tip Ia patlamasıbaskındır, iii) küme merkezlerinde baskın galaksiler bulunmaktadır yanikümeler cD türündendir, iv) seçilen dört küme de optikçe yüksek ışınımgücüne sahiptir.