Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA AVCU
Danışman: Fatih Onur
Özet:
Patara'da ele geçen ve İS 46 yılına tarihlenen Patara Yol
Anıtı (Stadiasmus Patarensis) bugün Teke yarımadası olarak adlandırılan ve
oldukça dağlık yapısı içerisinde kendisine özgü özelliklerini korumayı
sürdürmüş Lykia Bölgesi'nin tarihi coğrafyasına büyük ölçüde ışık tutmaktadır.
Söz konusu bu tarihi coğrafya içerisinde kültürel, ekonomik ve siyasi unsurlar
barındırmaktadır. Bu bağlamda yollar kentlerin siyasi anlamda güçlenmelerine ve
ticaret hayatını canlı tutarak ekonomik olarak büyümelerine katkı
sağlamaktadır. Söz konusu olan bu yol anıtı aynı zamanda bu yolların ilerlediği
yerleşimlerin statüleri ve organizasyonları hakkında bazı çıkarımların
yapılabilmesini sağlamaktadır. Ayrıca yerleşimlerin birbirlerine olan komşuluk
ilişkileri gözlemlenebilmektedir. Anıt üzerinde 52 adet yerleşimin ismine
ulaşılmakta ve 65 adet yol bilgisi verilmektedir. Bu yol bilgileri en basit
düzeyde bir kentten (ἀπὸ) diğer kentte (εἰς) şeklinde formüle edilmektedir.
Eğer söz konusu yol bir başka kentin teritoryum alanına girmesi durumunda ise
yol bilgisi anıt üzerinde διὰ preposition'u ile verilmektedir. 2015 yılına
kadar gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında yerleşim teritoryumları ve yollar
ile olan ilişki gözardı edilmiştir. Bu tarihten itibaren yürütülen çalışmalar
bu duruma dikkat edilerek yapılmış geçmiş araştırmalar zaman zaman revize
edilmiştir. Bu tez çalışması Stadiasmus Patarensis yol anıtı çerçevesinde Lykia
Bölgesi içerisinde bulunan antik yerleşimlerin statülerinin ve organizasyonlarının
anlaşılmasına ve Batı Lykia olarak tanımlanan ve Patara, Ksanthos, Sidyma,
Pinara, Tlos, Telmessos, Kadyanda ve Araksa kentlerinden oluşan alan içerisinde
söz konusu bu kentlerin olası teritoryum alanlarını ve zaman içerisinde yaşanan
değişimleri belirlemeyi hedeflemektedir. SP anıtı haricinde diğer epigrafik
verilerde çalışmanın temel kaynakları arasındadır. Özellikle teritoryum
alanları içerisinde bulunan mezar yazıtları bu alanların belirlenmesinde önemli
rol oynamaktadır.