Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dijle Kipmen Korgun
Danışman: Akın Yeşilkaya
Özet:T-cadherin orjinal olarak tavuk embriyo beyninden klonlanmış olup bunun insan homologu olan H-cadherin (cadherin 13) 16q24.2 kromozomda saptanmıştır. T-cadherin'in tipik olmayan bir LDL bağlanma bölgesi olduğu ve endoteliyal hücreler, vasküler düz kas hücreleri ve nöronlar gibi çeşitli hücre tiplerinde eksprese olduğu bulunmuştur. T-cadherin, membrana glikozu fosfatidil inozitol aracılığı ile bağlanan tek hücre adhezyon molekülüdür. T-cadherin ekspresyonunun çeşitli kanserli hücre tiplerinde azaldığı bildirilirken; damar duvarlarına tutunmuş olan tümör hücrelerinde, aterosklerotik lezyonlarda ve yeni damar intima tabakasının oluşumu sırasında ekspresyonunun arttığı gösterilmiştir. Bu ilginç bulgulara rağmen, T-cadherin'in fizyolojik rolü ve sinyal iletimi yollan ile olan ilişkisi hakkındaki bilgiler çok sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı, LDL ile başlatılan sinyal iletiminde T-cadherin'in rolü olup olmadığını araştırmaktır. Endotel hücre dizisi EA.hy926'da T-cadherin'in ekspresyonu gösterildikten sonra bu hücrelerden elde edilen T-cadherin, ikinci çoklu klonlama bölgesinde mitokondri hedefli DsRed 2 protein (mtDsRed) içeren pBudCE4.1 vektörüne klonlandı. Daha sonra, kalıcı olarak T-cadherin ve mtDsRed overeksprese eden insan embriyonik böbrek (human embryonic kidney, HEK)293 hücreleri hazırlandı. LDL ile uyarılan sinyal iletiminde T-cadherin'in rolü, sırasıyla kalıcı veya geçici olarak T-cadherin overeksprese eden HEK293 ve EA.hy926 hücrelerinde çalışıldı. Yapılan çalışmalar sonucunda verilerimiz, T-cadherin'in LDL için spesifik bir reseptör fonksiyonu gösterdiğini ortaya koymaktadır. Okside LDL ve glike LDL'nin T-cadherin'e olan bağlanma özelliklerinin ise doğal LDL'nin göstermiş olduğu bağlanmadan daha zayıf bulunmuştur. T-cadherin'e LDL'nin bağlanması ile birlikte PLC aktivasyonu ve IP3 oluşumunu içeren ve bunu takiben intrasellüler Ca+2 artışı ile sonuçlanan bir mitojenik sinyal iletiminin başladığı bulundu. Bu sonuçlarla ilişkili olarak, tirozin kinazların ve ERKİ/2 kinazın aktivasyonu ve NFıcB'nin nukleusa translokasyonu gözlendi. Son olarak da HEK293 hücrelerinde T-cadherin overekspresyonunun LDL bağımlı bir durumda hücre proliferasyonunu hızlandırdığı bulundu. Hücre içine LDL alımının T-cadherin tarafından sağlanmadığını gösteren bulgularımız doğrultusunda, çalışmamız damar sisteminde LDL bağımlı bir mitojenik sinyal iletiminde, T-cadherin'in LDL için bir reseptör fonksiyonu gösterdiğini vurgulamaktadır.