Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM TUNÇ
Danışman: Yaşar Özvarol
Özet:
20. yüzyılın ilk yıllarından itibaren, teknolojinin gelişmesiyle birlikte, denizlerden faydalanma imkânının giderek artması, deniz alanlarında petrol ve doğalgaz üretme imkânlarının bulunması ve her geçen gün gelişmesi, devletleri deniz alanları üzerinde egemenlik kurma isteklerini arttırmıştır. Devletlerin deniz yetki alanlarında egemenliği arttırmak istemesinden doğan iddialar, beraberinde ikili ve bazen de çok taraflı uluslararası anlaşmazlıkları ortaya çıkarmış, buna bağlı olarak da kıta sahanlığına ilişkin uluslararası hukuk kurallarının önemi bir hayli artmıştır. Deniz yetki alanlarına ilişkin uluslararası hukuk kuralları, düzenlenen uluslararası konferanslar sonucunda kabul edilip imzalanmış sözleşmeler ve önemli bazı uyuşmazlıklara ilişkin yargı ve hakem kararlarının büyük katkıları olmuştur. Ege Denizinde deniz sınırlarının belirlenememesi sorunu, kendine özgü özellikleri olan Ege Denizi’nde Türkiye ile Yunanistan arasında 1973’te başlayan ve bugüne kadar çözülemeyen deniz yetki alanlarının saptanması ve sınırlandırılması anlaşmazlıklarından birisidir. Yunanistan’la Türkiye, sınırlandırmada uygulanması gereken uluslararası hukuk kurallarının hangisi olduğu hususunda ve anlaşmazlığın hangi yollarla çözüme bağlanması gerektiği konusunda aynı görüşe sahip değillerdir. Farklı görüşe sahip olmaları da aralarında birtakım sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu sorunları “Ege Sorunları” başlığı altında toplamak mümkündür. Türkiye ve Yunanistan arasındaki Ege sorunu, içerisinde birçok sorunu barındırması nedeniyle uluslararası ilişkiler bağlamında farklı bir konuma sahiptir. 1973’ten bu yana iki ülke arasında kıta sahanlığı, karasuları, FIR hattı, hava sahası, adacık/kayalıkların aidiyeti ve adaların silahlandırılması gibi birçok sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunlar tarafları zaman zaman savaşın eşiğine kadar getirmiştir. Yani Yunanistan ve Türkiye arasındaki uzun süredir devam eden bir toprak ihtilafıdır. Farklı tarihlerde yaşanan çeşitli olaylar nedeniyle her iki taraf da kendi hakları olduğunu savunmaktadır. Ancak bu sorunun çözülmesi için gerekli politik irade ve uzlaşı sağlanamamıştır. Tarihsel, kültürel ve siyasi faktörlerin karmaşıklığı nedeniyle bu sorunun çözümü oldukça zorlu bir sürece sahiptir ve uzun yıllardır çözümsüzlük devam etmektedir. Bu tezin amacı, Ege Denizinde belirlenemeyen deniz sınırları sorununun ana hatlarıyla tarihi, gelişimi, siyasi görüşleri ve uluslararası hukuk açısından niteliği ve buna bağlı olarak, tarafların tezleri hakkında temel görüşleri ortaya koymak ve nihayet içinde bulunulan konjonktüre uygun olarak, uyuşmazlığın çözümüne ilişkin görüşleri belirtmektir. Bu sorunun irdelenmesi açısından tezin Birinci bölümünde deniz yetki alanlarını İkinci bölümünde konunun Uluslararası Deniz Hukukuna yaptığı atıfları Üçüncü bölümde kıta sahanlığı sorunun iii ne olduğu detaylıca incelenmiş, tarihsel durumu ve uluslararası anlaşmalar göz önünde bulundurularak Yunan tezleri ve Türk tezleri incelenmiştir. Bu bağlamda sonuç ve öneriler bölümüne yazar görüşleri yazılmıştır.