Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL KELOĞLU
Danışman: Namık Kemal Sönmez
Özet:
Bu
çalışmada Antalya ilinin en önemli bölgelerinden birisi olan Kepez ilçesinde,
kentsel alanlar, koruma alanları ve tarım alanlarının LUCIS (Arazi Kullanımı
Çatışma Tanımlama Stratejisi) modeli ile belirlenmesi ve aralarındaki
çatışmaların analiz edilmesi amaçlanmıştır. Arazi kullanımı çatışması, belirli
bir arazi birimi içindeki farklı arazi kullanım kategorilerinin her biri için
uygunluk düzeyinin karşılaştırılması şeklinde belirlenmektedir. Bu amaçla bölgeye ait raster ve
vektör veri setleri kullanılarak bir çatışma modeli oluşturulmuştur. LUCIS
modeli, raster tabanlı ArcGIS Model Builder kullanılarak geliştirilen bir
modeldir ve arazi kullanım uygunluğunu ve çatışmasını analiz etmek için bir
yöntem sağlamaktadır. Bu model, gelecekteki arazi kullanımına yönelik tahminler
yapmamakla birlikte, bölgedeki arazilerin hangisinin kentsel gelişim için uygun
olduğu, toprak koruma için bir kenara bırakılması gerektiği ve hangilerinin
tarımsal üretim için uygun olduğuna yönelik analizler yapabilmektedir. Kepez
ilçesinde yürütülen bu tez çalışması ile, LUCIS modellemesi kullanılarak bölgedeki
tarım, koruma ve yerleşme kategorisinde önce uygunluk, daha sonrasında ise
çatışma alanları belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen çıktı sonuçlarına göre,
toplam 314,52 km2‘lik ilçe sınırları içerisindeki yüksek çatışma
alanlarının 20,12 km2 olduğu ve bu alanların toplam ilçe alanının
%6,41’ini oluşturduğu belirlenmiştir. Bölgedeki en düşük çatışma alanları ise
73,37 km2 olarak tespit edilmiş olup, bu bölgeler toplam alanın
%23.37’lik bir kısmını kapsamaktadır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre,
çalışma alanındaki yüksek çatışma alanlarının ilçenin kuzey kısmında dağılım
gösterdiği ve Varsak bölgesinde yoğunlaştığı ortaya çıkmıştır. Alanın en
kuzeyinde olan ve daha çok kırsal bölge niteliğindeki Başköy ve çevresi ise
düşük çatışma alanı niteliği taşımıştır. Analiz sonuçlarında belirlenen orta
derece çatışma alanları ise, Gaziler, Çamlıca, Kirişçiler Kızıllı Mahallesi’nin
kuzey batısı ve Düden Çayı etrafındaki bölgeler olarak belirlenmiştir. Çalışma
sonucunda, LUCIS modeli ile belirlenen çatışma alanları içerisinde özellikle
orta derecedeki alanlarda önemli risklerin olduğu ve bölgede yapılacak
çalışmaların sürdürülebilir arazi yönetim planlaması çerçevesinde dikkatli bir
şekilde planlanması gerektiği ortaya çıkmıştır.