Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞENUR PALA
Danışman: Erkan Dündar
Özet:
Bu tez çalışması, Hatay ili sınırları içerisinde yer alan, Amik Ovası’nın önemli yerleşimlerinden biri olan Tayinat Höyük’te gerçekleştirilen kazı çalışmalarında Erken Tunç Çağı IVA dönemine ait tabakalarda ortaya çıkarılan bitki kalıntılarını arkeolojik bağlamda değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Yangın sonucu zarar gördüğü düşünülen düşünülen ve işlevi tam olarak belirlenemeyen bir mekânda bulunan çoğunluğu karbonlaşmış halde korunmuş bitki kalıntıları incelenerek dönemin tarımsal ekonomisine ışık tutulması hedeflenmiştir.
Amik Ovası’nda Erken Tunç Çağı IVA dönemine ilişkin bulgular, düzenli bir stratigrafik bağlamda yalnızca Tayinat Höyük’ten elde edilmiştir. Bu durum, söz konusu dönemin Amik Ovası yerleşimleri içinde yalnızca Tayinat Höyük tarafından temsil edildiğini göstermektedir. Bu nedenle, bu tabakalardan elde edilen bitki kalıntılarının öncelikli olarak çalışılması tercih edilmiştir. Arkeobotanik bulgular, bağlamlarıyla birlikte ele alınarak, hem mekanın işlevinin anlaşılması hem de bölgedeki arkeolojik araştımalara katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
Tez kapsamında incelenen bitki topluluğu, farklı bitki ailelerinden birçok takson içermektedir. Bu taksonlar, Buğdaygiller, Baklagiller ve diğer taksonlar olmak üzere üç grupta, arkeolojik bağlamlarına göre değerlendirilmiştir.
Amik Ovası’nda yerleşim tercihleri, Erken Tunç Çağı boyunca belirgin farklılıklar göstermektedir. Tayinat Höyük’te İlk Tunç Çağı sonrasında yerleşim sona ermiş, yeniden iskân ise Demir Çağı’nda başlamıştır. Orta ve Geç Tunç Çağı’nda ise yerleşim faaliyetlerinin, Tayinat Höyük’ün yakınında bulunan Aççana Höyük’te yoğunlaştığı görülmektedir. Bu yerleşim farklılıkların nedenlerini anlamak amacıyla, Asi Havzası’ndaki çağdaş yerleşimlerde yapılan çevresel çalışmalarla karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır.
Ayrıca MÖ 3. binyılda Güney ve Kuzey Mezopotamya, Kuzey Suriye, Yukarı ve Orta Fırat Havzası ile Asi Nehri Havzası’ndaki yerleşimlerde kentleşme süreçleri, toplumsal yapılar, tarihsel gelişmeler ve iklim koşulları gibi unsurların yerleşim tercihleri üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Bu bağlamda yapılan analizler, dönemin sosyo-ekonomik ve çevresel dinamiklerine dair önemli veriler sunmayı amaçlamaktadır.