Akademik Veri Yönetim Sistemi
10. Jeokimya Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 17 - 19 Ekim 2024, ss.142-143
Bolu
Masifi, Türkiye’nin kuzeybatısında İstanbul Zonunda yer almaktadır. Bu masif, Çele
Metaofiyoliti, Demirci Formasyonu, Yellice Formasyonu, Kapıkaya Plutonu,
Kurtköy Formasyonu ve Yılanlı Formasyonundan oluşmaktadır.
Çalışma konusu olan Bolu Masifi’nde yer alan Kapıkaya Plutonu genellikle granodiyoritik ve granitik kayaçlardan oluşmaktadır. Granodiyoritik kayaçlar plajiyoklaz, kuvars, alkali feldispat, eser miktarda amfibol, biyotit ve tali mineral olarak zirkon, apatit, titanit ve opak mineraller içermektedir. Granitik kayaçlarda ise kuvars, plajiyoklaz, alkali feldispat ve az oranda biyotit, amfibol ve aksesorik mineral olarak zirkon, titanit, apatit ve opak mineral bulunmaktadır. Tüm kayaçlarda alterasyon türü olarak serisitleşme, kloritleşme ve epidotlaşma gözlenmiştir. Yapılan arazi ve petrolojik incelemelerde, bu kayaçların içerisinde yer alan koyu renkli minerallerdeki nispi yönlenmeden dolayı metagranodiyorit ve metagranit olarak tanımlanmıştır.
Tüm kaya jeokimyasal analiz sonuçlarına göre, Kapıkaya plutonik kayaçları A/CNK değerlerinin 0.5-1.1 arasında olması nedeniyle; ayrıca bu kayaçların mineral içerikleri baz alındığında I-tipi granit olarak tanımlanmıştır. İlksel mantoya göre normalize edilmiş- çoklu element diyagramlarında büyük iyon yarıçaplı elementlerde zenginleşme ve yüksek çekim alanlı elementlerde ise tüketilme gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar genellikle dalma-batma kökenli magmatizmayı ifade etmektedir. Kondrit normalize- nadir toprak elementleri diyagramlarına göre ise kayaç örneklerinde hafif nadir toprak elementlerinde zenginleşme ve ağır nadir toprak elementlerinde tüketilme gözlenmiştir. Th/U - U diyagramı, plutonik kayaçların, alt kıtasal kabuk bileşenlerince zenginleşen magmadan türediğini göstermektedir.
Tüm veriler
ışığında, Kapıkaya plutonik kayaçları oluşturan magmanın dalma-batma zonu ile
ilişkili alt kıtasal kabuğun kısmi ergimesi ile türediği belirtilebilir.
The Bolu Massif is
located in the Istanbul Zone in northwestern Turkey. This massif consists of Cele
Metaophiolite, Demirci Formation, Yellice Formation, Kapikaya Pluton, Kurtköy
Formation and Yilanli Formation.
The Kapikaya
Pluton, located in the Bolu Massif, which is the subject of the study,
generally consists of granodioritic and granitic rocks. The granodioritic rocks
contain plagioclase, quartz, alkali feldspar, trace amounts of amphibole,
biotite and accessory minerals such as zircon, apatite, titanite and opaque
minerals. In granitic rocks, there are quartz, plagioclase, alkali feldspar and
small amounts of biotite, amphibole and zircon, titanite, apatite and opaque
minerals as accessory minerals. Sericitization, chloritization and
epidotization were observed as alteration types in all rocks. In the field and
petrological investigations, these rocks were defined as metagranodiorite and
metagranite due to the slightly foliation of the dark minerals.
According to the whole-rock
geochemical analysis results, the Kapikaya plutonic rocks have A/CNK values between
0.5-1.1; additionally, based on the mineral contents of these rocks, they are
defined as I-type granite. In primitive mantle normalized multi-element
diagrams, the rock samples show enrichment in large-ion lithophile elements and
depletion in high field- strength elements. These results generally indicate
subduction-related magmatism. According to the chondrite normalized-rare earth
element diagrams, it was observed that the rock samples are enriched in light
rare earth elements and depleted in heavy rare earth elements. The Th/U - U
diagram displays that the plutonic rocks were produced from magma which enriched
in lower crustal components.
On the basis of all
data, it can be stated that the magma forming Kapikaya plutonic rocks was
derived from the partial melting of the lower continental crust associated with
the subduction zone.