Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, Antalya, Türkiye, 3 - 05 Şubat 2014, cilt.1, sa.1, ss.212
Dünyada ve Türkiye’de en fazla üretimi yapılan sebzelerden biri olan domates üretim alanlarında
Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis hastalık etmeni ciddi problemlere neden
olmaktadır. Bakteriyel kanser ve solgunluk hastalık etmenini tamamen kontrol eden mücadele
yöntemlerinin olmayışı, günümüzde bu hastalığın mücadelesinde dayanıklı bitki üretimi
çalışmalarını ön plana çıkartmaktadır. Bu amaçla ticari domates hattı (EBR3) kimyasal mutasyona
uğratılarak 2 domates (M3-9 ve M3-15) mutantı bakteriyel kanser etmenine dayanıklı bulunmuştur.
Yapılan HPLC analizlerinde dayanıklı bitkilerde sekonder metabolit olarak üretilen klorogenik asit
6.2, rutin hidratınsa 12.6 kat arttığı tespit edilmiştir. Bu sekonder metabolitlerin miktarlarındaki
artışlar mutant bitkilerde fitoaleksinlerin etkin rol oynadığını ortaya koymuştur. Bakteriyel patojen
Cmm2 etmenine karşı mutant bitkilerde spesifik olarak üretilen hastalık oluşumu (Pathogenesisrelated gene-1 (PR1) ve Pathogenesis-related gene-2 (PR2) ile ilgili proteinleri kodlayan genlerin
aktivasyonu gerçek zamanlı (real-time) PCR ile araştırılmıştır. Hassas domates genomunda
gerçekleştirilen mutasyon ile dayanıklı hale gelen domates mutantlarındaki (M3-9 ve M3-15)
genetik değişikliği ortaya çıkarabilmek için 24 adet Simple Sequence Repeat (SSR) markörü ile
haritalama yapılmıştır. Dayanıklı lokusları haritalayabilmek için fenotipik olarak dayanıklı
mutantlar ile hassas EBR3 domates bitkilerinin özellikleri aynı özelliği gösteren kromozomlar
üzerinde yer alan markörler ile eşleştirilmeye çalışılmıştır.
Tomatoes are one of the most widely produced vegetables in Turkey and the World. The tomato
production areas are under threat by Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis causes serious
problems. There is no proper control method of the bacterial wilting and canker disease. Therefore,
resistance and genetic control mechanisms are forefront to investigate resistant tomato plants. For
this purpose commercial tomato line (EBR3) seeds were mutagenised and 2 tomato (M3-9 and M3-
15) mutants were found to be resistant against the bacterial canker and wilting pathogen Cmm2. The
HPLC analysis of resistant plants have revealed that chlorogenic acid and routine hydrate level 6.2
and 12.6 fold increased respectively. The increases of secondary metabolites proved that
phytoalexins had an active role in the resistant mutants. To assess accumulation of pathogenesis
related genes (Pathogenesis-related gene-1 (PR1), and Pathogenesis-related gene-2 (PR2) and their
proteins real-time PCR analyses were conducted. Furthermore, to map resistance loci in resistant
plants which were obtained from susceptible tomato line, 24 simple sequence repeat (SSR) markers
were searched to locate the resistant phenotype with the molecular markers on chromosomes.