Amaç: Çalışmada, Türkiye’de engelliliğe ilişkin sağlık alanında yapılmış lisansüstü tezleri farklı değişkenler açısından değerlendirmek ve yapılacak olan yeni çalışmalara yol gösterici olmak amaçlanmıştır.Yöntem: Araştırmanın verileri, Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’ne kayıtlı tezlerden elde edilmiştir. YÖK Tez Merkezinde “akademik tezler,engelli,engellilik, lisansüstü,sağlık” anahtar kelimeleri kullanılarak, “Grubu” Tıp olarak seçilmiş, tarama 2008-2018 yılları arasında yapılan tezler ile sınırlı tutulmuştur. Tarama sonucunda 126 tez çalışma kapsamına alınmıştır. Tezler, çalışma türü, konuları, yıl, bölüm gibi başlıkları içeren “tezlerin değerlendirilmesi için sınıflandırma ve içerik formu” yardımıyla analiz edildi. Veriler kategorik analiz teknikleri ile frekans ve yüzde olarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Tezlerin %83,33’ü tanımlayıcı, %16,67’si deneysel araştırma tipindedir. Tezlerin, %74,61’i yüksek lisans, %19,84’ü doktora, %4,76’sı tıpta uzmanlık, %0,79’u uzmanlık çalışmasıdır. Tezlerin çoğunun spor bilimleri (%37,30), hemşirelik (%21,42), fiziksel tıp ve rehabilitasyon alanlarında (%12,70) yapıldığı belirlenmiştir.Tezler arasındaengelli birey ve ailelerine yönelik yapılan tanımlayıcı çalışmaların daha fazla olduğu, bireyi koruma ve güçlendirmeye yönelik uygulamalı çalışmaların sınırlı kaldığı görülmüştür. Sonuçlar: Planlanan çalışmaların sorun tespitinin yanı sıra, sorunları çözmeye, birey ve ailelerini güçlendirme programlarını geliştirmeye, toplumu bilinçlendirmeye yönelik olması önerilmektedir.
Purpose: In this study, graduate theses done in relation to disability in the health area in Turkey were evaluated in terms of different variables. Methods: The data of this research were obtained from the theses registered to the Council of Higher Education (YÖK) National Thesis Center. In the YÖK thesis center, keywords “academic theses, disabled, disability, graduate, health” were selected. The “Group” was selected as Medical and screening was limited to the theses done in the scan between 2008- 2018 years. As a result of the screening, 126 theses were included in the study. The theses were analyzed with the help of classification and content form for evaluation of theses including topics such as type of study, subjects, year, chapter. Data were evaluated by categorical analysis techniques as frequency and percentage. Results: 83.33% of the theses were descriptive and 16.67% of them were an experimental type. Theses consisted of 74.61% graduate, 19.84% doctorate, 4.76% expertise in medicine and 0.79% expertise. It is determined that most of the theses were made by sports sciences (37.30%), nursing (21.42%), physical medicine and rehabilitation areas (12.70%). In the studies, it is seen that the descriptive studies about the disabled individuals and their families are more and that the applied studies aimed at protecting and strengthening the individuals are limited. Conclusion: In addition to identifying problems, studies which include practices for solving the identified problems, developing programs to strengthen the disabled and their families both in health and social fields, and developing community awareness by educating the family and community are recommended to be planned.
