Miyokard enfarktüsü ve iskemik inme dahil olmak üzere aterosklerotik damar hastalıkları önde gelen morbidite ve mortalite nedenleridir. Artan serum kolesterol seviyeleri ise ateroskleroz için başlıca risk faktörlerindendir ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinin ve tedavisinin ana hedefi olmuştur. Lipid düşürücü ilaçlar içerisinde en etkili grup olan statinler, kardiyovasküler hastalıkların birincil ve ikincil profilaksisinde en çok tercih edilen ilaçlardır. Statinlerin kolesterol düşürücü etkilerinden bağımsız olarak endotelyal nitrik oksit sentazın uyarılması, anti enflamatuvar, anti kanser, immünomodülatör etkiler gibi pleiotropik etkilerinin olduğu da bilinmektedir. Ge nellikle güvenli, iyi tolere edilir ilaçlar olmalarına rağmen kas ağrıları, krampları, kaslarda güçsüzlük, bu semptomlara eşlik edebilen kreatin kinaz yüksekliği ve rabdomiyoliz gibi durumları içeren “statin ilişkili miyopati” statinlerin en yaygın doz bağımlı yan etkisi olarak kabul edilmektedir. Son tedavi kılavuzlarında lipid düşürücü tedavide agresif yaklaşımlar önerildiğinden ve tedaviye hasta uyuncu miyopati nedeniyle sınırlanabildiğinden statin ilişkili miyopatinin doğasının anlaşılması büyük önem taşımaktadır. Çalışmalar D vitamini eksikliğinin statin ilişkili miyopati riskinde artış ile ilişkili olduğuna ve D vitamini takviyesinin statin ile ilişkili kas semptomlarını hafifletebileceğine işaret etmektedir. Bu derlemede, kullanımı giderek artan statinleri özellikle statin ilişkili kas yan etkileri ve D vitaminin ilişkisi açısından değerlendirerek son yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte yol gösterici bilgileri bir araya toplamayı amaçladık.
Atherosclerotic vascular disease, including myocardial infarction and ischemic stroke, is one of the main causes of morbidity and mortality. Increased serum cholesterol levels are one of the major risk factors for atherosclerosis and have remained a primary target for the prevention and treatment of cardiovascular diseases. Statins, recognized as the most efficacious group among lipid lowering agents, are the most preferred for primary and secondary prevention of cardiovascular diseases. In addition to their cholesterol lowering effects, statins are known to have pleiotropic effects, including the upregulation of endothelial nitric oxide synthase, as well as anti cancer, anti inflammatory, and immunomodulatory effects. Although generally considered safe and well tolerated, statin associated myopathy, including muscle pain, cramps, muscle weakness, with the possibility of elevated creatine kinase levels, and rhabdomyolysis, is recognized as the most common dose dependent adverse effect of statins. Understanding the nature of statin associated myopathy is of great importance, as recent treatment guidelines recommend aggressive approaches in lipid lowering therapy, and treatment adherence can be limited by statin induced myopathy. Studies indicate that vitamin D deficiency could be associated with an increased risk of statin associated myopathy and suggest that vitamin D supplementation might alleviate statin related muscle symptoms. As the utilization of statins continues to rise, in this review we aimed to gather guiding information specifically concerning statin related muscle side effects and their association with vitamin D, including insights from recent studies.
