Antalya Müzesi’nden Yeni Bir Mezar Yazıtı Işığında Küçük Asya’da Zamansız Çocuk Ölümleri


Akdoğu Arca E. N.

Sapientia-Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Prof. Dr. Güngör Varınlıoğlu ve Prof. Dr. Ender Varinlioğlu Onuruna Yazılar, F. Gül Özaktük,Ü. Fafo Telatar,Güray Ünver, Editör, Ankara Üniversitesi, Ankara, ss.29-56, 2024

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Diğer
  • Basım Tarihi: 2024
  • Yayınevi: Ankara Üniversitesi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.29-56
  • Editörler: F. Gül Özaktük,Ü. Fafo Telatar,Güray Ünver, Editör
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Makalede Antalya Müzesi’ne 1974 yılında satın alma yoluyla

getirilmiş ve daha önce yayımlanmamış bir yazıt tanıtılmaktadır. Altı

satırdan oluşan silindirik mezar yazıtı Roma İmparatorluk Dönemi’ne

(büyük olasılıkla MS III. yüzyıla) tarihlendirilmektedir ve dört

yaşında zamansız ölen çocukları için anne ve babası tarafından

diktirilmiştir. Yazıtta çocuğun adı belirtilmemiştir. Makalede,

çocuğun ölümünün zamansız olarak tanımlanmasından yola çıkılarak

Asia Minor özelinde az sayıda Hellenistik Dönem örneğinin yanı sıra,

ağırlıklı olarak Roma İmparatorluk Dönemi’nden zamansız/ani

gerçekleşen çocuk ölümlerine odaklanılmıştır. Bu bağlamda önce

“çocuk” terminolojisi açıklanmış, daha sonra çoğunlukla mezar

epigramları kullanılarak (mezar yazıtları ve papirüsler de eklenerek)

Greko-Romen dünyada bir çocuğun ani ölümüne neden olabilecek

genellikle doğumda/doğum sonrasında ölüm ve kazalar şeklinde

gerçekleşen çok çeşitli ve ilginç durumlar örneklenmiştir. Makalenin

son kısmında ise ölenin ardından geride kalanların ölüm algısı ve bu

erken ölümlerle başa çıkmak için başvurdukları teselli (consolatio)

yöntemleri gösterilerek antik yazarlar ve mezar epigramlarında

kaderin üstünlüğü ve yası sınırlandırmaya yönelik consolatio

düşüncelerinin iç içe geçtiği değerlendirilmiştir.

This article presents a previously unpublished inscription

that was purchased and brought to the Antalya Museum in 1974. The

six-line cylindrical grave inscription is dated to the Roman Imperial

period (probably III century AD) and it was made by the parents for

their child who died untimely at the age of four. The name of the child

is not mentioned in the inscription. Based on the definition of

untimely death of a child, this article focuses on untimely/sudden

child deaths in Asia Minor, mainly from the Roman Imperial period,

with a few examples from the Hellenistic period. In this context, after

“child” terminology is explained, using mostly funerary epigrams

(with the addition of funerary inscriptions and papyri), a wide variety

of interesting situations that could lead to the sudden death of a child

in the Greco-Roman world are exemplified, usually in the form of

deaths at birth or after birth and accidents. In the last part of the

article, the perception of death by those survived after the deceased

and and the ways of coping with these early deaths are shown, and it

is evaluated that the ideas of the supremacy of fate and consolation to

limit mourning are intertwined in ancient writers and funerary

epigrams.