Sapientia-Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Prof. Dr. Güngör Varınlıoğlu ve Prof. Dr. Ender Varinlioğlu Onuruna Yazılar, F. Gül Özaktük,Ü. Fafo Telatar,Güray Ünver, Editör, Ankara Üniversitesi, Ankara, ss.29-56, 2024
Makalede Antalya Müzesi’ne 1974 yılında satın alma yoluyla
getirilmiş ve daha önce yayımlanmamış bir yazıt tanıtılmaktadır. Altı
satırdan oluşan silindirik mezar yazıtı Roma İmparatorluk Dönemi’ne
(büyük olasılıkla MS III. yüzyıla) tarihlendirilmektedir ve dört
yaşında zamansız ölen çocukları için anne ve babası tarafından
diktirilmiştir. Yazıtta çocuğun adı belirtilmemiştir. Makalede,
çocuğun ölümünün zamansız olarak tanımlanmasından yola çıkılarak
Asia Minor özelinde az sayıda Hellenistik Dönem örneğinin yanı sıra,
ağırlıklı olarak Roma İmparatorluk Dönemi’nden zamansız/ani
gerçekleşen çocuk ölümlerine odaklanılmıştır. Bu bağlamda önce
“çocuk” terminolojisi açıklanmış, daha sonra çoğunlukla mezar
epigramları kullanılarak (mezar yazıtları ve papirüsler de eklenerek)
Greko-Romen dünyada bir çocuğun ani ölümüne neden olabilecek
genellikle doğumda/doğum sonrasında ölüm ve kazalar şeklinde
gerçekleşen çok çeşitli ve ilginç durumlar örneklenmiştir. Makalenin
son kısmında ise ölenin ardından geride kalanların ölüm algısı ve bu
erken ölümlerle başa çıkmak için başvurdukları teselli (consolatio)
yöntemleri gösterilerek antik yazarlar ve mezar epigramlarında
kaderin üstünlüğü ve yası sınırlandırmaya yönelik consolatio
düşüncelerinin iç içe geçtiği değerlendirilmiştir.
This article presents a previously unpublished inscription
that was purchased and brought to the Antalya Museum in 1974. The
six-line cylindrical grave inscription is dated to the Roman Imperial
period (probably III century AD) and it was made by the parents for
their child who died untimely at the age of four. The name of the child
is not mentioned in the inscription. Based on the definition of
untimely death of a child, this article focuses on untimely/sudden
child deaths in Asia Minor, mainly from the Roman Imperial period,
with a few examples from the Hellenistic period. In this context, after
“child” terminology is explained, using mostly funerary epigrams
(with the addition of funerary inscriptions and papyri), a wide variety
of interesting situations that could lead to the sudden death of a child
in the Greco-Roman world are exemplified, usually in the form of
deaths at birth or after birth and accidents. In the last part of the
article, the perception of death by those survived after the deceased
and and the ways of coping with these early deaths are shown, and it
is evaluated that the ideas of the supremacy of fate and consolation to
limit mourning are intertwined in ancient writers and funerary
epigrams.