Kıyas Bitki Su Tüketiminin (ETo) Hesaplanması Amacıyla Kullanılan Bilgisayar Yazılımlarının Karşılaştırması

Creative Commons License

Karaca C., Büyüktaş D., Tekelioğlu B.

Gaziosmanpasa Journal of Scientific Research, cilt.6, sa.Özel Sayı (BSM-2017), ss.118-128, 2017 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 6 Sayı: Özel Sayı (BSM-2017)
  • Basım Tarihi: 2017
  • Dergi Adı: Gaziosmanpasa Journal of Scientific Research
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.118-128
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bitki su tüketiminin (ETc) belirlenmesi amacıyla kullanılan lizimetre uygulamaları en doğru ve güvenilir yöntem olmasına karşın deneyimli iş gücü ve uzun zaman gerektirmesi bu yöntemin en önemli dezavantajlarıdır. ETc’yi belirlemek için dünya çapında en çok kullanılan yöntem kıyas bitki su tüketimi (ETo) ve bitki katsayısına (kc) dayalı FAO metodolojisidir. Bir bitkinin yetiştirildiği bölgeye özel kc değeri ve iklimsel parametreler ile hesaplanan ETo değerinin çarpılmasıyla ETc belirlenir ve uygun bir sulama programlaması yapılabilir. Tek bir iklim parametresi kullanarak ETo’nun hesaplanabileceği eşitlikler olduğu gibi birden çok iklim parametresine ihtiyaç duyan daha karmaşık eşitlikler de mevcuttur. Bu eşitliklerin daha kolay ve hızlı kullanılabilmesi için birçok bilgisayar yazılımı geliştirilmiştir. Bu amaçla kullanılan en yaygın bilgisayar yazılımları DailyET, CROPWAT, DSS_ET, REF_ET, ETo Calculator, IAM_ETo ve ETO dur. Bu yazılımlar arasında, ETo yu tahmin etmede kullandıkları eşitlikler, ihtiyaç duydukları iklimsel parametreler, kullanım ücretleri ve teknik destek olanağı ve erişim kolaylığı gibi birbirleri arasında farklılıklar mevcuttur. Bu çalışmada, dünya genelinde ETo’yu hesaplamak için geliştirilen bilgisayar yazılımlarının (DailyET, CROPWAT, DSS_ET, REF_ET, ETo Calculator, IAM_ETo, ETO) özellikleri, avantajları, dezavantajları ve birbirleri arasındaki farklılıklar belirlenmiştir. Anahtar kelimeler:

Although lysimeter applications used for determination of plant water consumption (ETc) are the most accurate and reliable method, the most important disadvantages of this method are the experienced staff and longtime requirement. The world's most widely used method to identify ETc is FAO methodology based on reference crop evapotranspiration (ETo) and plant coefficient (kc). The ETc is determined by multiplying the ETo value calculated using the climate parameters and the specific kc value of the region where a plant is grown and an appropriate irrigation scheduling can be performed. ETo can be calculated with equations that require only one climate parameter or with more complex equations that require multiple climate parameters. Numerous computer software has been developed by many researchers to make these equations easier and faster to use. The most common computer software used for this purpose are DailyET, CROPWAT, DSS_ET, REF_ET, ETo Calculator, IAM_ETo and ETO. There are similarities and differences to predict ETo among these software, such as the required climatic parameters, the usage fees, the availability of technical support and the ease of access. The purpose of this study is to identify the features, advantages, disadvantages and differences between the computer software (DailyET, CROPWAT, DSS_ET, REF_ET, ETo Calculator, IAM_ETo, ETO) developed to calculate ETo worldwide.