Savaş Haberciliğinde Hava Aracı Kullanımının Simülasyon ve Panoptikon Kavramları Bağlamında İncelenmesi


Bakırtaş S. B.

Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.12, ss.123-152, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Günümüzde gökyüzünden çekilmiş görüntüler, savaş haberciliğinde sıklıkla kullanılan medya içerikleri olarak yayınlanmaktadırlar. Bu olgunun teknik boyutu, gökyüzünden görüntü kaydeden hava araçlarının teknolojik gelişimine dayanmaktadır. Silahlı insansız hava aracı (SİHA) gibi söz konusu araçların pek çoğu, görüntü kaydetmenin yanı sıra savaş operasyonlarında saldırı görevini üstlenen araçlardır. Hava aracının görüntü kaydetme, gözetleme, askeri operasyon gerçekleştirme şeklindeki çok işlevselliği, bu araçların medya, politik iktidar, askeri stratejiler bağlamanda birbiri ile bağlantılı etkilere sahip olmasına neden olmaktadır. Askeri operasyonlarda kullanılan hava araçlarından ve savaş sonrası çekim yapan sivil hava araçlarından elde edilen görüntüler, yüksek irtifadan kuş bakışı açı ile çekilmiş küçültücü kompozisyonlara sahip oldukları için medyada savaşın algılanış biçiminde birtakım değişikliklere yol açmaktadırlar. Minyatürleşmiş görüntüler, savaşın ve yıkımın tepeden bakan bir gözle algılanmasına neden olmaktadır. Savaşın kamuoyundaki algılanış şekli, savaş politikasını sürdürmek niyetindeki siyasi yapılar tarafından dikkate alınmaktadır. Açıklanan nedenlerle, görüntü kaydetme yeteneğine sahip hava araçlarının savaş haberciliğindeki ve savaş politikalarındaki işlevleri önem kazanmaktadır. Çalışmamızda açıklanan olgular, hava araçlarının işlevleri ve bu araçlardan elde edilen görüntülerin özellikleri olmak üzere iki grupta incelenmiştir. İşlevsel incelemede, Michel Foucault’nun panoptikon kavramına başvurulmuştur. Görüntülerin özellikleri ve medyadaki etkileri konusunda Jean Baudrillard’ın Simülasyon kavramına başvurulmuştur. Anahtar Kelimeler: Panoptikon, Simülasyon, Hava Araçları, Emperyalizm, Savaş Haberciliği.

Today, images taken from the sky are published as media content frequently used in war reporting. The technical aspect of this phenomenon is based on the technological development of aerial vehicles that record images from the sky. Many of these vehicles, such as the armed uncrewed aerial vehicle (SİHA), undertake the attack task in war operations and record images. The multi-functionality of the aircraft in the form of image recording, surveillance, and military operations causes these vehicles to have interrelated effects in the context of media, political power, and military strategies. Images obtained from aircraft used in military operations and civil aircraft shooting after the war have diminutive compositions taken from high altitudes with a bird’s eye view, causing changes in how the war is perceived in the media. Miniaturized images cause war and destruction to be perceived from above. The way the public perceives the war is taken into account by the political structures that intend to continue the war policy. For the reasons explained, aircraft functions capable of recording images in war reporting and war policies gain importance. The cases described in our study were examined in two groups: the parts of the aircraft and the features of the images obtained from these aircraft. Michel Foucault’s concept of panopticon was used for the functional analysis, and Jean Baudrillard’s concept of Simulation was used for the features of images and their effects in the media. Keywords: Panopticon, Simulation, Aircraft, Imperialism, War Reporting