Akademik Veri Yönetim Sistemi
DOCOMOMO Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster Sunuşları Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları VIII, Kocaeli, Türkiye, 12 - 13 Ekim 2012, cilt.8, sa.1, ss.1
ISPARTA KIZ TEKNİK VE MESLEK LİSESİ
(AKŞAM KIZ SANAT ORTAOKULU / KIZ ENSTİTÜSÜ)
Yrd. Doç. Dr. M. Elif Çelebi YAKARTEPE, Ar. Gör. Ayşe Betül GÖKARSLAN
(Süleyman Demirel Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Restorasyon Anabilim Dalı)
Isparta Kız Enstitüsü ya da Akşam Sanat Okulu, günümüzde Isparta Kız Teknik ve Meslek Lisesi adıyla anılmaktadır. Isparta' nın Cumhuriyet Dönemi sonrası kent oluşumunun bir parçası olan Kepeci Mahallesi' ndeki, İstasyon Caddesi (114. cadde) üzerinde bulunmaktadır. Tescili yoktur. Milli Eğitim Bakanlığı, Isparta İl Milli Eğitim Müdürlüğüne aittir.
Isparta Kız Teknik ve Meslek Lisesi, İstasyon Caddesi' nin 116. cadde ile birleştiği kavşak üzerindeki köşede yer almaktadır. Bu kavşak cadde üzerinde en yoğun olarak kullanılan noktadır. Lisenin hemen karşısında bulunan Atatürk Stadyumu da yoğunluğu artıran diğer bir etkendir. Kız Teknik ve Meslek Lisesi eğitim kompleksinin güneybatısında Ülkü İlköğretim Okulu (Cumhuriyet Dönemi yapısı olan Ülkü İlkokulu yerine yapılan okul) ve güney doğusunda Isparta Ticaret Meslek Lisesi yer almaktadır.
Isparta’da ilk Akşam Kız Sanat Ortaokulu’ nun açılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Nuri Katırcıoğlu’ na (1958) göre 1923 yılında, Okulun günümüzdeki web sayfasına göre 1939-1940 yılında açılmış ve eğitim - öğretime başlamıştır.1942-1943 Öğretim Yılında aynı binada açılan Kız Enstitüsü, Akşam Kız Sanat Okulu ile birleşmiştir.1951-1952 Öğretim Yılında çevreden gelen öğrenciler için pansiyon kurulmuştur. 1959-1962 yılında enstitünün birinci devresi olan Kız Sanat Ortaokulu açılmıştır. Köy Kursları Öğretmen Yetiştirme Merkezi de 1969-1970 Öğretim yılında okul bünyesinde açılmıştır. 1972-1973 Öğretim yılında Köy Kursları Öğretmeni Yetiştirme Merkezi, Kız Sanat Ortaokuluyla birleştirilmiştir. 1978–1979 Öğretim yılında Kız Meslek Lisesi adını almıştır. 1993-1994 Öğretim yılında Anadolu Kız Meslek ve Kız Meslek Lisesi adını almış. 2001-2002 Öğretim yılında Anadolu Meslek ve Meslek Lisesi adını almıştır. 2002-2003 yılları arasında ek binanın inşaatı tamamlanmıştır. 2005–2006 Öğretim yılında Anadolu Kız Meslek ve Kız Meslek Lisesi adını almıştır. 2008-2009 Öğretim yılında Kız Teknik ve Meslek Lisesi adını almıştır. Ek bina 2011-2012 Öğretim yılında bağımsız olarak 2. Kız Teknik ve Meslek Lisesi olarak ayrılmıştır.
Günümüzde Isparta Kız Teknik ve Meslek Lisesi Kompleksi üç binadan meydana gelmektedir. Birincisi esas okul binası, ikincisi yurt binası ve üçüncüsü de spor salonudur. Okul binası halen eğitim yapısı işlevini sürdürmektedir. Zaman içerisinde çeşitli tadilatlar görmüştür. Aynı bahçe içerisinde ek binalar yapılmıştır. Yapı kütlesi, kuzeydoğu - güneybatı doğrultusunda uzanmaktadır. Hareketli ve simetrik dikdörtgen bir plana sahiptir. Dört girişi vardır. Ana girişi İstasyon Caddesi'ne açılmaktadır. güneydoğu cephesinde yer alan diğer üç giriş de eğitim kompleksinin bahçesine açılmaktadır. Yapı, bodrum katı ile birlikte üç katlıdır. Betonarme yapım tekniği ile inşa edilmiştir.
Cumhuriyet Dönemi' nin klasik üsluptaki mimari tarzında yapılmıştır. Yapı yalın, düzgün dikdörtgen biçimli sade bir cephe karakterine sahiptir. Zemin ve üst kat arası yatay eksende devam eden bir bant vardır. Cephelerin genelinde eşit büyüklükte dört yada beş pencere yan yana dizilmiş ve altta bir denizlik ile birleşmiştir. Daha küçük ebatlardaki bodrum pencereleri demir parmaklıklıdır. Girişler Cumhuriyet Dönemi yapılarında olduğu gibi bir kaç basamakla yükseltilmiştir. Üst örtüsü kiremitli kırma çatıdan yapılmıştır.
Yapının kentin ilk sanat okulu olması, Cumhuriyet sonrası kent gelişiminde etkili olan İstasyon Caddesi’nin üzerinde yer alması ve Cumhuriyetin ilanı ile birlikte ülke genelinde kadınlara tanınan okuma hakkının bir göstergesi olması açısından önemlidir.
Kaynaklar:
1) T.C. Isparta İl Milli Eğitim Müdürlüğü Arşivi
2) Nuri Katırcıoğlu, 1958, "Bütün Isparta", s. 99, 164
3) Kemal Turan, Ün Dergisi, 1943, "Isparta' da Sanat Okulu" sayı: 116-117, cilt:10, s.1599,1661
4) Kemal Turan,Hilmi Çakmakçı, Ün Dergisi, 1944, "Isparta' da Sanat Okulu" sayı: 121-122, cilt:11, s.1724-1726.
5) Suat Seren, Ün Dergisi, 1945, "Dedemden Hatıralar, İlk Kız Mektebi Kız Sanat Okulu" sayı: 133-134, cilt:12, s.1996-1997.
6) Isparta Kız Teknik ve Meslek Lisesi web sayfası: http://okulweb.meb.gov.tr/32/01/155021/tarihce.html erişim tarihi: 07.09.2012