Santral Adrenal Yetmezlik Tanılı Hastaların Değerlendirilmesi

Creative Commons License

Barsal Çetiner E., Singin B., Ünver Tuhan H.

2. Cerrahpaşa Pediatri Günleri, İstanbul, Türkiye, 22 - 24 Eylül 2022, ss.157

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.157
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: Adrenal yetmezlik, adrenal korteksin yeterli kortizol üretememesi ile tanımlanan, yaşamı tehdit

eden bir durumdur. Santral adrenal yetmezlik (SAY), genellikle glukokortikoid tedavini ani kesilmesi

veya santral sinir sistemi (SSS) hastalıkları ile ilişkili olarak kortikotropin salgılatıcı hormon veya adrenokortikotropik

hormon (ACTH) üretiminin bozulmasına bağlıdır.

Materyal Metod: Akdeniz Üniversitesi Çocuk Endokrinoloji Kliniğinde santral adrenal yetmezlik tanısı

ile izlenen olguların verileri incelendi. Son bir yılda poliklinik kontrolü olan hastaların verileri retrospektif

olarak incelendi. Toplan 27 hastanın santral adrenal yetmezlik etyolojisi, takip süresi, tedavi

durumu, eşlik eden hastalıkları, ACTH, kortizol, ACTH uyarı testi sonuçları dosyalarından incelendi.

Hastalar steroide ikincil SAY ve SSS hastalıklarına bağlı SAY olarak iki gruba ayrılarak karşılaştırıldı.

Steroide ikincil SAY tanılı hastaların daha önce aldıkları glukortikoid çeşidi, dozu ve süresi ile ACTH,

kortizol ve ACTH uyarı testi sonuçları arasındaki ilişki değerlendirildi.

Sonuçlar: Hastaların ortalama başvuru yaşı 4,31 ± 4,56, takip süresi 1,86 ± 1,69 yıldır.Hastaların 15’i

(%55,5) steroide ikincil SAY, 12’si (%44,5) SSS hastalıklarına bağlı SAY tanılıydı. Etyolojide farklı nedenler

bulunmaktaydı. Hastaların başvuruda ortalama ACTH 14,8 ± 1,58, kortizol 2,89 ± 2,98, son

başvuruda ortalama ACTH 24,80 ± 22,32, kortizol 5,90 ± 2,47 saptanmıştır. Ortalama düşük doz

ACTH uyarı testi 13,03 ± 6,76 saptanmıştır. Steroide ikincil SAY ve SSS hastalıklarına bağlı SAY tanılı

hastalar karşılaştırıldığında takip süresi dışında anlamlı istatistiksel fark saptanmadı. Steroide

ikincil SAY tanılı hastaların daha önceki hastalıklarına bağlı aldıkları steroid dozu ve süresi ile ACTH,

kortizol ve düşük doz ACTH testi sonuçları arasında korelasyona bakıldığında, istatistiksel anlamlı

korelasyon saptanmadı.

Sonuç: Çalışmamızda SAY tanılı hastaların etyolojisindeki çeşitlilik değerlendirildi. Steroide ikincil ve

SSS hastalıklarına bağlı SAY tanılı hastalar farklı ve ortak noktalar açısından değerlendirildi. Sonuç

olarak, SAY geçici ya da kalıcı birçok nedene bağlı olarak gelişebilir ve yaşamı tehdit eden önemli bir

sorundur.

Anahtar Kelimeler: santral adrenal yetmezlik, steroide ikincil adrenal yetmezlik, steroid tedavisi, hipofizer

yetmezlik