Akademik Veri Yönetim Sistemi
INTERNATIONAL GEVHER NESİBE HEALTH SCİENCES CONFERENCE, Ankara, Türkiye, 1 - 02 Mart 2025, ss.114-127, (Tam Metin Bildiri)
ÖZET
Baş-boyun kanserli hastalarda cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi temel tedavi yöntemleri
arasında yer almakta olup, bu süreç hastalar için fiziksel ve psikolojik açıdan zorlayıcı
olabilmektedir. Radyoterapi, tümörlü dokuları hedef alırken çevredeki sağlıklı dokulara da
zarar verebileceğinden, tedavi sürecinin dikkatle yönetilmesi gerekmektedir. Tedavi
öncesinde hastaların sürece dair kapsamlı bir şekilde bilgilendirilmesi, tedaviye uyumu
artırmakta, olası yan etkilerin yönetimini kolaylaştırmakta ve yaşam kalitesini
iyileştirmektedir. Ağrı yönetiminde farmakolojik yöntemlerin yanı sıra masaj, gevşeme
egzersizleri, müzik terapisi ve akupunktur gibi non-farmakolojik yaklaşımlar da etkili
olabilmektedir. Cilt reaksiyonlarının önlenmesi ve yönetimi için hastalar bilgilendirilmeli,
düzenli izlem süreçleri yürütülmelidir. Radyoterapiye bağlı hematolojik sorunlar arasında
nötropeni, trombositopeni ve anemi yer almakta olup, bu durumlar enfeksiyon riskini artırarak
hastaların genel sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Oral mukozitin önlenmesi ve
tedavisinde benzidamin hidroklorid, sukralfat, nistatin ve glutamin gibi çeşitli ajanlar
önerilmektedir. Ayrıca, onkolojik tedavi öncesinde gerçekleştirilen dental değerlendirmeler,
ağız hijyeninin sağlanması ve olası komplikasyonların önlenmesi açısından kritik öneme
sahiptir. Beslenme sürecinde ise hastaların yeterli gıda alımını sürdürmeleri teşvik edilmeli,
ağızdan beslenmenin yetersiz olduğu durumlarda nazogastrik sonda veya total parenteral
nütrisyon gibi alternatif yöntemler değerlendirilmelidir. Tedavi öncesinde hastaların
bilinçlendirilmesi, yalnızca komplikasyon risklerini azaltmakla kalmayıp, aynı zamanda
hastaların psikolojik dayanıklılığını artırarak tedavi sürecine daha etkin bir şekilde uyum sağlamalarına da yardımcı olmaktadır. Bu nedenle, multidisipliner bir yaklaşımla planlanan
hasta eğitimi, baş-boyun kanseri tedavi sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak ele alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler: baş boyun kanseri, hasta eğitimi, radyoterapi, kemoterapi
ABSTRACT
Surgery, chemotherapy, and radiotherapy are the primary treatment modalities for head and
neck cancer, yet these processes can be physically and psychologically challenging for
patients. While radiotherapy targets tumor tissues, it may also affect surrounding healthy
tissues, necessitating careful management of the treatment process. Comprehensive patient
education before treatment enhances adherence, facilitates the management of potential side
effects, and improves overall quality of life. In pain management, non-pharmacological
approaches such as massage, relaxation exercises, music therapy, and acupuncture can be
effective alongside pharmacological methods. Patients should be informed about the
prevention and management of radiation-induced skin reactions, and regular follow-ups
should be conducted. Hematological complications associated with radiotherapy, including
neutropenia, thrombocytopenia, and anemia, can increase the risk of infections and negatively
impact overall health. Preventive and therapeutic options for oral mucositis include
benzidamine hydrochloride, sucralfate, nystatin, and glutamine. Additionally, pre-treatment
dental assessments play a crucial role in maintaining oral hygiene and preventing potential
complications. Regarding nutrition, patients should be encouraged to maintain adequate food
intake, and in cases where oral feeding is insufficient, alternative methods such as nasogastric
tube feeding or total parenteral nutrition should be considered. Pre-treatment patient education
not only reduces the risk of complications but also strengthens psychological resilience,
enabling better adaptation to the treatment process. Therefore, patient education, planned
through a multidisciplinary approach, should be regarded as an integral component of the
head and neck cancer treatment process.
Keywords: head and neck cancer, patient education, radiotherapy, chemotherapy