13. Ulusal Kültürteknik Kongresi, Antalya, Türkiye, 12 - 15 Nisan 2016, ss.302-309
Mevcut su kaynaklarının etkin bir biçimde kullanılabilmesi için toprağa, bitkiye veya meteorolojik koşullara bağlı olarak sulama programlamasında bitkiyi temel alan yöntemler yaygın bir şekilde kullanım alanı bulmaktadır. İnfrared termometreler de bitki taç örtüsü sıcaklığını ölçerek bitkiye dayalı sulama programlamasında kullanılan gelişmiş aletlerdendir. Soya, insan ve hayvan beslenmesinde önemli bir yere sahip olup tohumları % 40-45 protein, % 18-24 yağ ve % 26 civarında karbonhidrat içermektedir. Bu çalışmada, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BATEM) tarafından geliştirilen ATAEM-7 ve özel sektör tarafından geliştirilen SA-88 soya çeşitlerinin taç örtüsü sıcaklıkları (Tc) ile hava sıcaklıkları (Ta) arasındaki farklar (Tc-Ta) ve bitki su stresi indeksi (CWSI) değerlerinin çeşitlere bağlı olarak değişimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Antalya Alanya karayolu üzerinde, Antalya ilinin 20 km doğusunda bulunan BATEM arazisinde 2015 yılında yürütülmüştür. Araştırma, 6 farklı sulama konusunun, 2 farklı bitki çeşidinde 3 tekerrürlü denendiği tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre düzenlenmiştir. Parseller Class A pan kabındaki yığışımlı buharlaşma miktarı 25±5 mm olduğunda damla sulama ile sulanmış ve farklı pan katsayıları (Kpc=0, 0.25, 0.50, 0.75, 1.00 ve 1.25) kullanılarak sulama konuları oluşturulmuştur. Çalışmanın birinci yıl sonuçlarına göre, Tc-Ta farkının, SA-88 ile karşılaştırıldığında, mutlak değer olarak ATAEM-7 çeşidinde 1-3 0C daha fazla olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, söz konusu farkın sulama suyu miktarı azaldıkça daha da arttığı izlenmiştir. CWSI değerlerinin ise SA-88 çeşidinde daha yüksek seyrettiği belirlenmiştir. Elde edilen birinci yıl sonuçları, ATAEM-7 çeşidinin kurak koşullara daha iyi adapte olabileceğine ilişkin ilk bulguları sunmaktadır.
In order to use current water resources efficiently, plant based irrigation scheduling method among soil, climate and plant based methods is used widely. Infrared thermometers are well developed equipments to measure canopy temperatures for plant based irrigation scheduling. Soybean, which contains 40-45% protein, 18-24% fat and 26% carbohydrate, is important for both animal and human nutrition. The aim of this study is to investigate the variations of canopy temperature (Tc), canopy-air temperature difference (Tc-Ta) and crop water stress index (CWSI) in ATAEM-7 and SA-88 cultivars
registered officially by Batı Akdeniz Agricultural Research Institute (BATEM) and private sector, respectively. The study is conducted in BATEM Field located 20 km in the east of Antalya in the year of 2015. The study is formed in randomized complete block design to include two cultivars and six different irrigation treatments in three replications. Plots were irrigated when the cumulative evaporation in Class A pan is 25±5 mm using drip irrigation system based on the pan coefficient (kpc) of 0, 0.25, 0.50, 0.75, 1.00, ve 1.25.
According to the results obtained in the first year, Tc-Ta differential in SA-88 was found to be greater as many as 1-3 0C than that of the ATAEM-7. Additionally, the differential is increased as the amount of the irrigation water decreased. It was concluded that ATAEM-7 variety is more tolerant to water stress compared to SA-88.