Kıyas Bitki Su Tüketiminin Hesaplanmasında Kullanılan Eşitliklerin Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Karaca C., Tekelioğlu B., Büyüktaş D., Baştuğ R.

Academia Journal of Engineering and Applied Sciences, sa.ICAE - IWCB 2017 Special Issue, ss.144-161, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

Su kaynaklarının yönetimi, sulama sistemlerinin tasarımı, uygun bir sulama
programlamasının yapılması ve çevrenin korunması için bitki su tüketiminin (ETc)
belirlenmesi önemlidir. Açık tarla koşullarında iklimsel veriler yardımıyla belirlenen kıyas bir bitki su tüketiminin (ETo) bitkiye özel geliştirilmiş bir katsayı (kc) ile çarpılmasıyla ETc’nin belirlenmesi son yıllarda yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. ETo belirlenmesi amacıyla günümüze kadar çok sayıda eşitlik geliştirilmiştir. Bu çalışmada geçmişten günümüze kadar geliştirilmiş ETo eşitliklerinin büyük bir bölümünü temsil eden 71 adet eşitliğin derlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 9 adet pan katsayısına dayalı, 15 adet sıcaklığa, 22 adet radyasyona, 14 adet kütle transferine ve 11 kombinasyona dayalı yöntem olmak üzere toplam 71 adet ETo eşitliliği belirlenmiştir. Ayrıca bu eşitlikler farklı bölgelerde yapılmış olan çalışmaların incelenmesiyle bağlı olduğu yöntemdeki ve diğer yöntemlerdeki eşitlikler arasında karşılaştırma yapılarak farklı iklim koşullarında ETo değerini doğru tahmin etme performansları incelenmiştir.

Determination of plant water consumption (ETc) is important for water resources
management, design of irrigation systems, appropriate irrigation planning and protection of the environment. Determination of ETc by multiplying a comparative plant water consumption (ETo) determined by climatic data in open field conditions with a coefficient (kc) developed specifically for the plant is a widely used method in recent years. Numerous equations have been developed to compute ETo. In this study, it was aimed to compile 71 equations representing a large part of ETo equations developed from the past to the present day. For this purpose, a total of 71 ETo equations 9 of them, based on pan coefficients, 15 of them based on temperature, 22 of them based radiation, 14 of them based on mass transfer and finally 11 of them based combination one or two of them, were determined. In addition, these equations are examined by comparing the performance of estimated ETo values in different climatic conditions.