Şer‘iyye Sicillerine Göre XIX. Yüzyıl Ortalarında Antalya’da Ailenin Sosyo-Ekonomik Durumu

Dinç G.

OTAM, sa.17, ss.103-129, 2005 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2005
  • Dergi Adı: OTAM
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Islamicus
  • Sayfa Sayıları: ss.103-129
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Aile bütün toplumlarda sosyal düzenin en temel birimi olarak kabul edilmektedir. Bu temel prensipten yola çıkılarak yapılan bu çalışmada şer‘iyye sicilleri kullanılmıştır. Düzenli olarak kayıt altına alınan bu tarihi belgeler günümüz şehir tarihçileri tarafından kullanılmaktadır. Antalya’nın XIX. yüzyıl ortalarındaki sosyo-ekonomik durumunun incelendiği bu makalede 7, 8 ve 9 numaralı Antalya Şer‘iyye Sicil Defterleri kullanılmıştır. Araştırmaya göre; Osmanlı Devleti’ndeki aile yapısının tamamen İslamî yasalara bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Antalya Şer‘iyye Sicil Defterleri’nin gösterdiği gibi bu yasalar Müslüman ve gayrimüslimler arasında ayrım gözetilmeksizin uygulanmaktaydı. Bunun yanı sıra, Müslüman ve gayrimüslim aileler arasında nüfus, ekonomik faaliyetler, ailenin yaşadığı mekan, giyim kuşam bakımlarından bazı küçük farklılıkların bulunduğu da görülmektedir. Sonuç olarak, incelenen dönemde Antalya’daki aile yapısının, klasik Osmanlı aile tipini yansıttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Antalya, Şer‘iyye Sicilleri, Aile, Evlilik, Boşanma, Mehr.

It is accepted that family is the most basic unit of the social order in every societies. Taking is basic principle into consideration, Judical Registers (Şer‘iyye Sicilleri) have been used in this study. These regularly kept historical documents are still used by city historians today. The social-economic conditions of Antalya in the middles of the 19th century have been examined in this article, in which the Judical Registers of Antalya number 7, 8, and 9 are used. According to this researh, the family law in the Ottoman State depended fully on the Islamic Law. As the Judical Registers of Antalya show, these laws were in effect irrespective of the differences between the Muslims and non-Muslims. Furthermore, it has been found out that Muslim and non-Muslim families had some little differences from each other as regards population, economic activities, housing, clothing and finery. Consequently, it can be said that the features of the family type during the examined period reflect the clasical Ottoman family type.

Key words: Antalya, Judical Registers, (Şer‘iyye Sicilleri) Family, Marriage, Divorce, Mehr.