Lüks Tüketim Kapsamında Tüketici Davranışlarının Sistematik Literatür Taramasıyla Analizi


Aydın Ünal D.

Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, cilt.15, sa.2, ss.381-416, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Küresel bir endüstrinin öznesi olan lüks tüketim, yıllardır literatürde farklı bakış açılarıyla tartışılmaktadır. Bu çalışma, lüks tüketim kapsamında yapılmış tüketici davranışı araştırmalarını sistematik literatür analiziyle derlemiştir. Bu derleme sonrasında eserlerin, satın alma öncesi, satın alma anı ve satın alma sonrası olmak üzere hangi aşamaları çalıştıkları ayrıştırılıp, bu kapsamda tartışılmıştır. Ardından VosViewer programından faydalanılarak ortak atıf analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analize göre üç yaygın çalışma alanı saptanmış ve incelenmiştir. Bulgulara göre en az çalışılan ancak tüketici memnuniyeti için en az diğer iki adım kadar önemli olan aşama satın alma sonrası olarak tespit edilmiştir. Konuya kapsamlı bir bakış açısı sunması açısından önemli olan, her üç adımı birlikte ele alan çalışmaların sayısının azlığı da dikkat çeken bir diğer noktadır. Ortak atıf analiziyle çalışmaların hangi konularda ele alındığı gruplanmış ve şu üç grup ortaya çıkmıştır; a) lüks tüketim kapsamında satın alma motivasyonu, değerler ve statü; b) konuyla ilgili taksonomi oluşturan ve kavramsal katkı sunan çalışmalar; c) güçlü ampirik çalışmalarla kavramsal modeller geliştiren eserler.