Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sunum, ss.72-88, 2025
Bu bildiri, Anadolu Selçuklu sanatında sıklıkla karşılaşılan düğüm motiflerinin figüratif
yapısını ve çok katmanlı sembolik anlamlarını çözümlemeye odaklanmaktadır. Düğüm
motifleri, özellikle ejder figürüyle birlikte ele alındığında, yalnızca estetik değil; aynı zamanda
metafizik, koruyucu ve kozmolojik işlevler üstlenen semboller olarak değerlendirilmektedir.
Araştırma kapsamında, Selçuklu dönemine ait mimari bezemeler, çini örnekleri, el yazmaları
ve taş işçiliği ürünleri incelenerek düğüm motifinin kullanım biçimleri ve anlam dünyası
tarihsel bir perspektifle ele alınmıştır. Bu süreçte nitel ikonografik çözümleme yöntemi
benimsenmiş; görsel unsurlar, inanç sistemleriyle olan ilişkileri bağlamında yorumlanmıştır.
Elde edilen bulgular, düğüm motiflerinin yalnızca sanatsal bir süsleme değil, aynı zamanda
evrensel düzeyde anlam taşıyan kültürel göstergeler olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bildiride,
erken dönem Türk kozmolojisi ve mitolojik anlatılarla bağlantılı olarak Selçuklu sanatına
aktarılan sembolik değerlerin yorumlanması hedeflenmiş; böylece Türk-İslam sanatında
süreklilik gösteren ikonografik bir yapı sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Selçuklu sanatı, düğüm motifi, ikonografi, ejder figürü, sembolizm