Akademik Veri Yönetim Sistemi
Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, cilt.8, sa.2, ss.497-539, 2025 (TRDizin)
Dolandırıcılık, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması, yasadışı bahis, terörizmin finansmanı gibi suçlarda faillerin yakalanmamak ve paranın izini kaybettirmek maksadıyla suçun işlenişinde üçüncü kişilerin banka hesaplarını kullandıkları görülmektedir. Banka hesabını kullandıran kişiler bir menfaat karşılığında banka hesaplarını ve kartlarını suç faillerine devretmektedirler. Halk arasında “IBAN kiralama” -karşılaştırmalı hukukta ise money muling-Tätigkeit als Finanzagent- olarak adlandırılan bu eylemler sebebiyle ülkemizde son zamanlarda çok fazla davanın açıldığı bilinmektedir. Menfaat karşılığı banka hesabını suç faillerine devreden kişiler, genellikle banka hesaplarının yasa dışı bir eylemde kullanılacağını bilmekte ya da en azından bu durumu öngörmektedirler. Ancak bu kişilerin eylemleri çoğunlukla yalnızca banka hesabının kullanımını devretmekten ya da hesabına gelen parayı asıl suç faillerine göndermekten ibaret olmaktadır. Uygulamada bu kişilerin iştirak statülerinin müşterek fail olarak tespit edildiği gözlemlenmektedir. Yargıtay’ın yerleşik uygulaması da bu yöndedir. Ancak bu kişilerin kastlarının ve suça olan katkılarının yeterince araştırılmadan doğrudan müşterek fail olarak kabul edilmesi yerinde olmayacaktır. Zira müşterek failliğin kabulü için birlikte suç işleme kararının varlığı ve fiil üzerinde fonksiyonel bir hâkimiyetin kurulması şarttır. Banka hesabını menfaat karşılığında suç faillerine kullandıran kişilerin eylemleri ise çoğunlukla fonksiyonel hâkimiyet şartını karşılamamaktadır. Dolayısıyla bu kişiler, banka hesaplarının bir suçun işlenişinde kullanılacağını bilseler dahi ancak suça yardım eden olarak sorumlu tutulmalıdırlar.