Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ulusal Sosyal Pediatri E-Sempozyumu, 26 - 27 Kasım 2021, ss.21
Giriş Amaç: Türkiye’de ilk Covid-19 vakası 11 Mart 2020’de tespit edilmiş ve salgının ilerleyişini önlemek için hızlıca
tedbirler alınmaya başlanmıştır. Covid-19 pandemi süresi boyunca çocuklara getirilen sokağa çıkma yasağı, okulların
kapatılması ve salgının seyrine göre periyodik olarak yasakların güncelleştirilmesi ile çocuklar gün içerisinde zorunlu
olarak evlerde daha fazla zaman geçirmek zorunda kalmıştır. Bu çalışmada Covid-19 pandemi sürecinin Türkiye’deki 3-9
yaş arasındaki çocukların ekran süresini nasıl etkilenmiş olduğunu belirlemek ve ekran süresine etki eden etmenlerin
neler olduğunu incelemek amaçlanmıştır.
Yöntem Gereçler: Bu çalışma tanımlayıcı-kesitsel tipte bir çalışma olup 3 Mayıs 2020-30 Mayıs 2020 tarihleri arasında
yapılmıştır. Türkiye genelinde çevrim içi anket formunun watsapp, kapalı mail grupları, facebook, instagram gibi yollarla
ulaştırılabildiği, 3-9 yaş arasında çocuğu olup anketi dolduran ebeveynler araştırmaya dahil edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 3-9 yaş aralığında çocuğu olan 9483 ebeveyn katıldı. Çalışmaya katılan çocukların %82,9’unun
pandemi öncesi dönem ile kıyaslandığında ekran süresinin artmış olduğu saptandı. Ekran süresindeki ortalama artış
150,84±95,84 dakika/gün idi. Katılımcıların %74,9’unda (n=5122) artışın günde bir saatten fazla olduğu gözlendi. Pandemi döneminde belirtilen tarihlerde çalışmaya katılan çocukların günlük ortalama ekran süresi 193,2±123,8 dakika/gün,
ortalama çevrim içi eğitim süresi 66,8±62,2 dakika/gün, çevrim içi eğitimden farklı bir nedenle ekran süresi 133±121,2
dakika/gün idi. Ebeveynin ekran süresi planının olmaması, ekranı ebeveyn kontrolünde izlememek, ebeveynin çocukla
temel aktivitesinin ekran aracılı olması, çocuğun ekran kullanımındaki temel amacının oyun/eğlence olması artan ekran süresi ile ilişkili bulundu. Çalışmada çocukların ekran süreleri hakkındaki bilgiler ölçümle elde edilmemiştir. Ekran
süreleri ebeveynlerin tahminlerine ve verdikleri ortalama süre bilgilerine dayanmaktadır. Verilen bilgilerin ebeveynlerin
kişisel özelliklerinden ve algılarından etkilenebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Sonuç: Pandemi döneminde çocukların önemli bir kısmının günlük ekran süresi artmıştır ve ekran karşısında geçirdikleri
süre oldukça fazladır. Yaş gruplarına göre çocukların ekran kullanım amacı ve bu amaca yönelik olan ekran süreleri de
değişiklik göstermektedir. Ebeveynlerin tutum ve davranışlarının pandemi döneminde çocukların ekran süresi ile ilişkili
olduğu gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, çocuk, ekran süresi, pandemi