Disentangling the Performance Effects of Dynamic Capabilities in Sustainability-Certified Hotels: An Assessment Based on Principal Component Analysis


Eğlen Ö., Özdemir A. E., Podubnii-Molon M.

JOURNAL OF CURRENT RESEARCHES ON EDUCATIONAL STUDIES, cilt.15, sa.1, ss.1-18, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışma, sürdürülebilirlik sertifikasına sahip otel işletmelerinde dinamik yeteneklerin çok boyutlu yapısını temel bileşenler analizi yoluyla incelemeyi ve her bir bileşenin işletme performansına özgün katkılarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmanın temel sorusu, “Sürdürülebilirlik sertifikasına sahip olmak, dinamik yeteneklerin performans üzerindeki etkisini biçimlendirmekte midir?” şeklinde belirlenmiştir. Örneklem, Antalya ilinde sürdürülebilirlik sertifikasyon sürecinin farklı aşamalarında (1. aşama belgeli, 2. aşama belgeli veya tam sertifikalı) bulunan 33 beş yıldızlı otelden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Podubnii (2019) tarafından geliştirilen dinamik yetenekler ölçeği, Türkiye’deki sürdürülebilir turizm uygulamalarına uygun şekilde uyarlanmıştır. Araştırma bulguları, dinamik yeteneklerin işletme performansı üzerindeki etkisinin bütüncül değil, bileşen düzeyinde farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Uyarlanma yeteneği anlamlı ve pozitif katkı sağlarken; emilim ve yenilikçilik bileşenlerinin etkileri sınırlı veya olumsuz yönde olmuştur. Ayrıca, sürdürülebilirlik sertifikasını zorunlu bir gereklilik olarak algılayan otellerin, gönüllü yaklaşımı benimseyenlere kıyasla daha yüksek performans algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Bu bulgular, sürdürülebilirlik uygulamalarının işletme performansı üzerindeki etkisinin, özellikle hangi dinamik yetenek bileşenlerinin iç süreçlere nasıl entegre edildiğine bağlı olarak şekillendiğine işaret etmektedir. Ek olarak, sertifikasyon sürecini zorunlu bir kurumsal gereklilik olarak algılayan otellerin daha yüksek performans göstermesi, bu algının dinamik yeteneklerin performans üzerindeki etkisini dolaylı biçimde şekillendiren bağlamsal bir unsur olabileceğine dair önemli ipuçları sunmaktadır