Akademik Veri Yönetim Sistemi
26. Ulusal Pediatrik Endokrinoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 26 - 30 Ekim 2022, ss.1
Giriş ve Amaç
Tip
1 diyabetes mellituslu (Tip 1 DM) hastalar tedavilerinin bir parçası olarak
yedikleri ve insülin dozları ile fazla ilgili olmak zorundadırlar. Bu nedenle
bu hasta grubunda yeme bozuklukları riski artmaktadır. Bu çalışmada da Tip 1
DM’li hastaların düzensiz yeme davranışlarının saptanması ve bu davranışların
ilişkili olabileceği genel demografik özellikler, diyabet bakımı davranışları
ve yaşam kalitesi ölçeği sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlandı.
Materyal – Metod
Tip
1 DM tanılı 9-18 yaş arası 191 hastanın sosyodemografik özellikleri, diyabet
tedavi bilgileri incelendi. Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği (PedsQL),
Diyabetli Çocuklarda Yaşam Kalitesi Ölçeği (PedsQL 3.0 Diabetes Module),
Diyabette Yeme Sorunları Anketi-Revize (DEPS-R) uygulandı.
Bulgular
Bu
çalışmada hastaların ortanca DEPS- R skoru 18(19.00) ‘di ve %44.5’inin DEPS-R
skoru 20’nin üzendeydi. Yaş, diyabet süresi, kan şekeri ölçüm sıklığı, HbA1c,
VKİ-SDS ile DEPS-R skoru arasında anlamlı ilişki saptandı. Kız erkek arasında
anlamlı farklılık bulunmadı. DEPS-R skoru yüksek olan hastaların Çocuklar İçin
Yaşam Kalitesi Ölçeği (PedsQL), Diyabetli Çocuklarda Yaşam Kalitesi Ölçeği
(PedsQL 3.0 Diabetes Module) puanları düşük saptandı (Tablo 1).
Hastaları yaşlarına göre gruplayarak değerlendirdiğimizde;
9-12 yaşta DEPS-R skoru yüksek olanların yüzdesi daha az iken 12-18 yaş
grubunda daha fazla saptandı; sırasıyla %32.1, %53.1(p:0.004). Hastaları HbA1c
değerine göre gruplandırdığımızda; HbA1c <9 olan grupta DEPS-R skoru yüksek
olanların yüzdesi daha az iken HbA1c>9 grupta daha fazlaydı, sırasıyla
%31.6, %64.9 (p<0.001)(Grafik 1).
Multiple
regresyon analizinde diyabet süresi (r² =0.609, adjusted r² = 0.582,
p<0.001; β-coefficient=0.392, p=0.028),
kan şekeri ölçüm sıklığı (β-coefficient=-4.160,
p=0.006), HbA1c (β-coefficient=1.520, p<0.001), VKİ-SDS
(β-coefficient=1.746,
p=0.011) ve PedsQL 3.0 Diabetes Module skoru
(β-coefficient=-0.180,
p<0.001) ile DEPS-R skoru arasında anlamlı ilişki
saptandı.
Sonuç
DEPS-R ölçeği tip 1 DM’li hastaların
bozulmuş yeme davranışları açısından taramasında diyabete özgü, kolay
uygulanabilir ve etkin bir yöntemdir. Tip 1 DM’li hastalarda bozulmuş yeme
davranışlarının klinik yeme bozukluklarına ilerlemesini önlemeyi sağlayacaktır.
Özellikle psikoloğa ulaşımın sağlanamadığı kliniklerde rutin tarama olarak
kullanılması faydalı olacaktır.