Akademik Veri Yönetim Sistemi
1st INTERNATIONAL HEALTH SCIENCE AND LIFE CONGRESS, Burdur, Türkiye, 2 - 05 Mayıs 2018, ss.253
YENİDOĞANIN CİLT BAKIMINDA KANIT TEMELLİ HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI
Yenidoğan bakım sürecinde pek çok aile profesyonel desteğe ihtiyaç duyar. Bu süreçte kanıt temelli hemşirelik yaklaşımlarının rehber alınması yenidoğanın güvenli bakımında önemlidir. Bu derlemenin amacı, yenidoğanın cilt bakımında kanıt temelli hemşirelik yaklaşımlarını vurgulamak ve konunun önemine dikkat çekmektir. Çalışma, “yenidoğan”, “cilt bakımı”, “hemşire” “kanıt temelli yaklaşımlar” anahtar kelimeleri ile tarama yapılarak güncel literatür bilgileriyle hazırlanmıştır. Doğumda yenidoğanın cildi verniks kazeoza ile kaplıdır. Verniks kazeozanın yenidoğanda hidrasyonun sağlanması, vücut sıcaklığının korunması ve enfeksiyonlardan koruma etkisi olduğu bilinmektedir. Yenidoğanın ilk banyosu doğumdan 4 saat kadar sonra yaşam bulguları stabil olduğu sürece, 34-36oC suyla baş ve boyun dışarıda kalacak şekilde daldırma banyosu şeklinde yapılması önerilmektedir. Çalışma sonuçlarına göre, banyo göbek bağının düşme süresini etkilememekte ve enfeksiyon riski açısından anlamlı fark oluşturmamaktadır. AWHONN (Association of Women's Health, Obstetric and Neonatal Nurses) 2013 rehberine göre yenidoğanın banyosunda nötr pH özelliğinde, parfüm ve renklendirici içermeyen ürünler kullanılmalıdır. Yenidoğanın kuru cildinin nemlendirilmesi için banyo suyuna bir kaç damla bebe yağı ya da zeytinyağı önerilmektedir. Göbek bağı bakımında gelişmiş ülkelerde kuru tutulmasının sağlanması yeterliyken gelişmekte olan ülkelerde doğumdan itibaren ilk 3 gün %0.4 klorheksidinin en güvenilir antiseptik olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır. Yenidoğanın göbek bakımında anne sütünün kullanımının göbek bağının erken ayrılmasında etkili olduğuna ilişkin çalışmalar bulunmakla beraber kanıt düzeyi yüksek yeterli çalışma bulunmamaktadır. Yenidoğan perine bakımında sabun, ıslak mendil vb. kullanılması cilt pH düzeyini değiştirdiği için kesinlikle önerilmemektedir. Perinenin temiz ve kuru tutulması, emici kapasitesi ve hava geçirgenliği yüksek bezlerin kullanılması çalışmalarla desteklenmektedir. Alt temizliği öncesi ve sonrası bakım verenin ellerini yıkaması ve pişik gelişmesi durumunda perine bakımı için anne sütü, %20 çinko oksitli krem kullanımının olumlu etkisi deneysel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Kanıt temelli hemşirelik yaklaşımları bebeğin bakımına yön vermekte, uygulamalarda standardizasyonu sağlamakta ve bakımın kalitesini artırmaktadır. Sonuç olarak; yenidoğanın cilt bakımında kanıt temelli yaklaşımların desteklenmesi ve bunların aileye öğretilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: yenidoğan, cilt bakımı, hemşire, kanıt temelli yaklaşımlar