Akademik Veri Yönetim Sistemi
AEGEAN SUMMIT 2nd INTERNATIONAL APPLIED SCIENCES CONGRESS, İzmir, Türkiye, 27 - 28 Mart 2021, ss.43
GIDA KORUMA YÖNTEMİ: GIDA IŞINLAMA İbrahim YILDIRIM Akdeniz Üniversitesi ORCID ID:0000-0002-7687-6274 Rasih FELEK ORCID ID: 0000-0002-7687-6274 Dünyadaki en önemli sorunlardan biriside de yetersiz beslenmeye bağlı açlıktır. Dünya nüfusunun yaklaşık % 11’i açlık sorunu ile yüz yüzedir. Açlık sorunu çözmek için üretimin arttırılmasının yanında, gıdanın kalitesinin, raf ömrünün, güvenliğinin de korunması gerekir. Gıda maddelerinin raf ömürlerini uzun süreler korumak çok zordur. Bunun için kullanılan konvansiyonel yöntemlerden farklı yöntemlere ihtiyaç vardır. Gıda ışınlamanın amaçları; zararlı mikroorganizmaları, bozulmaya neden küfler ve parazitleri yok etmek veya sayısını azaltmaktır. Filizlenme ve çimlenmeyi önlemek, olgunlaşmayı geciktirmek ve dolayısıyla raf ömrünü uzatmaktır. Radyoaktif 60Co, X-ışınları ve elektron hızlandırıcılarına ulaşıncaya kadar uygun bir radyasyon kaynağı olarak kabul edilmiştir. Gama ışınlarının madde üzerindeki geçirgenliği nedeniyle tercih edilen bir ışın çeşididir. Ayrıca X-ışınları gıda ışınlamada son yıllarda kullanılan kaynaklardır. Başlangıçta gıda ışınlama çalışmalarında, mikroorganizmaların inaktivasyonu için birkaç yöntem belirlenmiştir. Radyasyonla sterilizasyon, besinlerdeki mikroorganizmaların tamamını yok etme işlemine denir. Radyasyonla pastörizasyon ise, Mikrobiyal yükün sadece bir miktarını öldürerek gıdaların raf ömrünü uzatmak için yapılan bir işlemdir. Radurizasyon (0.4-10 kGy) gıdaları raf örünü uzatmada, Radisidasyon (2-8 kGy) hasat sonrası haşere ve böcekleri yok etmede, Radappertizasyon; gıdalarda bulunan bütün mikroorganizmaları öldürmek için yeterli dozun uygulanması işlemidir. İyonize Işınların mikroorganizmalar ve gıda bileşenleri üzerine etkileri değişiklik göstermektedir. Bu derlememizde bütün bu radyasyon dozları ve etkileri üzerinde detaylı bir şekilde durulacaktır. AEGEAN SUMMIT 2nd INTERNATIONAL APPLIED SCIENCES CONGRESS ABSTRACT BOOK ISBN: 978-625-7341-17-2 www.egekongresi.org Page | 44 Gıda ışınlama, sağlık açısından olası etkilerinin en çok araştırmanın yapıldığı alanlardan biri olmuştur. Bu yöntemin gıda hijyenini sağlama konusundaki başarısının yanında; gıda kalitesi ve güvenilirliği üzerine etkileri araştırma alanı olmuştur. Günümüz toplumlarının sağlıklı gıdaya erişimi çevre kirliliğinin, atık maddelerin artması nedeniyle güçleşmektedir. Gıda koruma yöntemleri önem kazanmaktadır. Işınlanmış gıda teknolojisinin yararları teknolojik gelişmeyi de peşinden sürüklemektedir. Gıda sektöründe radyasyon uygulamaları giderek artan bir süreçte devam etmektedir. Gıdanın raf ömrünü uzatarak gıda hijyeni ve besin değerleriyle birlikte, tüketici güveninin de artmasını sağlar. Böylece gıda ışınlama hem ekonomik faydayı hem de gıda sektörünün güvenilirliğini arttırmaktadır. Anahtar Kelimeler: Gıda Işınlama, Gıda Koruma, Raf Ömrü