Mahalle parklarına mekânsal erişilebilirliğin değerlendirilmesine yönelik Cbs tabanlı bir yaklaşım: yaşlı dostu kent kapsamında Bolu kent merkezi


Kırkık Aydemir K. P., Kazancı Altınok G., Karakuş N.

JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, cilt.9, sa.4, ss.632-640, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Kentte yaşayanların kentsel yaşam kalitesinin sağlanması ve kentsel yeşil sistemlerden yararlanabilmeleri, her yaş grubunu kapsayan uygun fiziksel ve sosyal ortamların oluşturulması ile mümkündür. Özellikle kentsel yaşam içerisinde savunmasız grubu oluşturan ve hareket kabiliyeti kısıtlı bireyler olarak yaşlıların yeşil alanlara erişilebilirliğinin sağlanmış olması, kamu/toplum yararını savunan yaşlı dostu kentlerin esas amaçlarındadır. Yaşlı dostu kentlerde yaşlıların mahalle ölçeğinde kentsel yeşil alanlara erişilebilirliğini değerlendirmede ana faktör ikamet alanları ile kentsel yeşil alanlar arasındaki yaya yürünebilirlik mesafesidir. Çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı network analizi kullanılarak yaşlıların kentsel yeşil alanlara erişilebilirliklerinin mahalle ölçeğinde değerlendirilmesi ve mahallelerin yaşlı dostu mahalle kapsamında sınıflandırılması hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda ilk olarak yeşil alanların erişilebilirliğine dair literatür taramasıyla erişilebilirlik ölçütleri ortaya konulmuş ve kent merkezinde yer alan parklar CBS ortamında sayısallaştırılmıştır. ArcGIS Pro yazılımında yapılan network analizi sonucunda yaşlıların parklara erişilebilirlik düzeyleri mekânsal olarak tespit edilmiş ve önem düzeyine göre ağırlıklı puanlandırma yapılarak yaşlı dostu mahalle haritası üretilmiştir. Üretilen haritaya göre, Bolu kent merkezinde erişimi iyi düzeyde olan 20 mahallenin yaşlı dostu mahalle olduğu, 10 mahallenin erişiminin orta ve 13 mahallenin erişiminin zayıf düzeyde olması nedeniyle 23 mahallenin yaşlı dostu mahalle olmadığı sonucuna varılmıştır