ÇANKIRI – ÇORUM HAVZASININ TEKTONİK MODELLEMESİNE JEOFİZİKSEL BİR BAKIŞ: ELDİVAN ÖRNEĞİ


BÖLÜK H., KARAMAN M. E., TÜRKER A. E.

7. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 14 - 18 Nisan 2014

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çankırı – Çorum Havzası Anadolu’nun önemli neo-tektonik olaylarından biri olan Neo-Tetisin Geç Paleosen – Erken Eosen döneminde kapanması ile başlayan ve sıkışma rejiminin kontrolünde gelişmiş bir havzadır. Ülkemizde en büyük yüzölçümüne sahip olan bu havza içerisinde, ofiyolitik tabanın üzerinde oldukça kalın Paleosen – Pliyosen istifleri yer almaktadır.

Önceki yıllarda bölgenin tektonik gelişimi ve modellenmesi üzerine birçok çalışma yapılmış ve değişik görüşler ileri sürülmüştür. Yapılan bu çalışmalarda, Çankırı-Çorum havzasının detaylı statigrafisi, sedimantolojisi, paleontolojik ve paleocoğrafik gelişimi, ofiyolitik kayaçların bölgesel yerleşimi ve özellikleri ile bölgenin tektonik evrimi açıklanmaya çalışılmıştır. Birçok yerbilimci, bölgede eski yıllarda yapılmış olan bu araştırmaları değerlendirerek havzanın oluşum ve gelişimini çeşitli tektonik modellerle açıklamaya çalışmışlardır. Çankırı-Çorum havzası, Neo-Tetis’in kapanması ile ilgili anahtar konumunda bir havza olması nedeniyle, birçok araştırmacı bu konu üzerindeki çalışmalarını hala sürdürmektedirler.

Bu çalışma sırasında, havza içerisinde yer alan Eldivan ilçesi dolaylarında yer yapısını incelemek üzere 20 civarında 1500 m derinlikli düşey elektrik sondajları (DES) yapılmıştır. Jeofizik verilerinden elde edilen DES eğrilerİ, elektrik özdirenç profilleri ve elektrik yapı kesitleri ile jeolojik birimlerin sınırları ve muhtemel tektonik yapıların konumları ve derinlikleri hesaplanarak, bölgenin tektonik gelişimi hakkında önemli bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Diğer yandan elde edilen jeofiziksel veriler, önceki yıllarda önerilmiş olan bazı tektonik modellerin üzerine işlenmiş, jeofiziksel verilerin bu modellere uyumluluğu ve uyumsuzluğu konusunda karşılaştırma yapma imkanı sağlanmıştır. Bu bildiri Çankırı-Çorum havzasının tektonik gelişimine ilişkin olarak yapılmış olan önceki çeşitli tektonik modellemelerin, jeofiziksel veriler ışığı altında yeniden tartışılmasına yönelik olarak hazırlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler: Çankırı – Çorum havzası, havza modelleme, DA Rezistivite, Eldivan Ofiyolitleri, Neo-Tetis