Thomas Mann'ın Zauberberg adlı eserinde "doch"ilgecinin sözdizimsel ve pragmatik işlevleri


özenici s., Demir K.

Turkish Studies - Language and Literature, cilt.20, sa.1, ss.549-575, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 20 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.7827/turkishstudies.77987
  • Dergi Adı: Turkish Studies - Language and Literature
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), Linguistic Bibliography, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.549-575
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, Thomas Mann'ın “Büyülü Dağ” adlı eserinde „doch “kelimesinin kullanımını, sözdizimsel çok kategorililik” syntactic polycategorality” ve pragmatik işlevler bağlamında içerik analizi yöntemi kullanarak kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Çalışmanın bulguları, „doch “kelimesinin farklı sözdizimsel kategorilerde ve pragmatik işlevlerde geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu göstermektedir. Analiz, „doch “un cümle eşdeğerliliği (Satzäquivalent) işlevinde, olumsuz ifadelere yanıt olarak, söylenenleri yanlışlamak veya olumsuzlamak için kullanıldığını ve ayrıca bir önceki fikri vurgulamak veya pekiştirmek amacıyla olumlu ifadelere verilen tepkilerde de yer aldığını ortaya koymaktadır. „Doch “, bir bağlaç (Konjunktion) olarak kullanıldığında ise cümle içinde farklı konumlarda yer almakta ve özellikle cümlenin başında bulunmaktadır. Genellikle karşıtlık veya zıtlık ifade ederek, karşıt görüşleri etkili bir şekilde birbirine bağlamak amacıyla kullanılır. Bağlayıcı ya da bağlaç zarfı (Konnektor) işlevinde ise „doch “, karşıtlık veya zıtlık ilişkileri ifade etmek, bakış açısında bir değişiklik yapmak veya bir karşı-argüman sunmak için sıkça kullanılmaktadır. Bu işlevde, „doch “farklı dil öğeleriyle kurduğu kombinasyonlarla daha karmaşık dilsel yapılar oluşturarak çeşitli cümle yapılarında yer almaktadır. Ayrıca, “doch” bir Modalpartikel olarak işlev göstermekte ve cümle türüne ve bağlama bağlı olarak pragmatik düzeyde çok çeşitli duygu, tutum ve konuşmacı amaçlarını ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu kullanım da, „doch“ kelimesinin dildeki çok yönlülüğünü ve farklı bağlamlarda anlam kazandığını göstermektedir.
The study examines the usage of the word "doch" in Thomas Mann's “The Magic Mountain” through a detailed quantitative content analysis, focusing on its syntactic and pragmatic functions. This approach systematically categorizes how "doch" operates in different contexts. The analysis reveals that "doch" is frequently used as a sentence equivalent, particularly in response to negative statements, where it serves to contradict or negate what has been said. However, it also appears in reactions to positive statements, emphasizing or reinforcing the previous idea. As a conjunction, "doch" is found in various positions within sentences, contributing to its flexibility and stylistic range. It is often positioned at the beginning of a sentence or clause, where it typically marks opposition or contrast, effectively linking statements that present opposing views. In its function as a connector or conjunction adverb, "doch" is employed to express concessive or adversative relations, signaling a shift in perspective or introducing a counterargument. Moreover, "doch" is seen in a variety of sentence structures, where it combines with different elements to form more complex linguistic constructions. In addition, “doch” functions as a modal particle and is used to express different emotions and attitudes on a pragmatic level depending on the sentence types.