19. Yüzyılda Bir Doktorun Görevden Alınma Öyküsü


KÖÇ A., DANDİN Ö.

Akdeniz Tıp Dergisi, cilt.10, sa.3, ss.462-469, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.53394/akd.1329362
  • Dergi Adı: Akdeniz Tıp Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.462-469
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Anastaş Papadoplo 1896-1897’de Bandırma Belediye doktoru olarak görev yapmıştır. Görevi sırasında 12 hastaya yanlış teşhis ve hatalı tedavi uygulamak suretiyle bazılarının ölümüne sebebiyet vermiştir. Çalışmanın amacı, doktor hakkındaki iddiaların bilirkişi raporuyla doğrulanması ve kanun çerçevesinde görevden azline giden süreci 200’den fazla arşiv belgesiyle ortaya koymaktır. Tabip Papadoplo hakkında mahkemeye yapılan şikayetlerin; bilirkişi, ölüm raporu ve otopsilerle desteklenmesi ilgili bilim alanındaki modernleşmenin ipuçlarıdır. Çalışmanın özgün yönü, Tabip Papadoplo’dan hareketle yeterince bilgi bulunmayan 19. yüzyıl Tıp tarihine katkı yapmaktır. Gereç ve Yöntemler: Makalede nitel araştırma yöntemlerinden sistematik inceleme deseni kullanılmıştır. Nitel araştırma; kavramları, fikirleri veya deneyimleri anlamak için sayısal olmayan verilerin toplanmasını ve analiz edilmesini içeren, bir problemle ilgili derinlemesine bilgi toplamak veya araştırma için yeni fikirler üretmek için kullanılan bir araştırma türüdür. Doküman analizi yöntemiyle arşivdeki çeşitli belge ve raporlar detaylı biçimde irdelenmiştir. Nitel araştırmalarda doküman analizinden sıkça yararlanmak; tekil yada tikel durumlar üzerinden çalışmayı somutlaştırmaktadır. Veri Kaynakları ve Veri Toplama Yöntemi: Veri kaynakları Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Müdürlüğü Osmanlı Arşivi’nin çeşitli fonlarında 200’den fazla arşiv belgesi ve ilgili alan yazın literatürüdür. Araştırmada olayların gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik bir süreç izlendiğinden veriler doküman analizi yöntemiyle toplanmıştır. Ardından doküman analizi yöntemiyle arşivdeki çeşitli belge ve raporlar detaylı biçimde irdelenmiştir. Nitel araştırmalarda doküman analizinden sıkça yararlanmak tekil yada tikel durumlar üzerinden çalışmayı somutlaştırmaya yaramaktadır. Doküman analiziyle Osmanlı Arşivi’nden elde edilen belgeler Osmanlı Türkçesi’nden günümüz harflerine çevrilerek tabibin görevinden azline giden süreci aydınlatmıştır. Bulgular: Bandırma Bidayet Mahkemesi’nde Doktor Anastaş Papadoplo’nun hastalarını tedavide uyguladığı yöntemler ve verdiği zararlar hasta yakınları tarafından dava konusu edilmiştir. Bunun üzerine mahkemenin başlattığı soruşturma, ölüm raporları ve otopsi sonuçlarıyla birleştirilerek doktorun durumu Cemiyet-i Tıbbiye-i Mülkiye’ye bildirilmiştir. Cerrah Papadoplo bilgisizlik ve cehaletten: dört, beş, altı; yanlış tedaviden: bir, iki, üç ve on numaralı davalara sebebiyet vermiştir. Bu suçlamalar dışında onun, elden para alarak uygun olmayan şekilde hasta tedavi etmesinden: iki, altı, dokuz, on bir numaralı şikayetler mahkemeye intikal etmiştir. Son olarak tabip Papadoplo’nun; bir, iki, üç, altı, sekiz, on, on bir ve on iki numaralı vakaları da ölümle sonuçlanmıştır. Sonuçlar: Bandırma Belediye Tabibi Anastaş Papadoplo’nun yargılanması sırasında hasta yakınları onun, görevden el çektirilmesini talep etmişlerdir. Verilen şikayet dilekçe- lerinde Rum asıllı tabip Papadoplo’nun; görev yaptığı bir yıldan fazla sürede Türkçe öğrenemediği, reçetelerini mahalleden okuma yazma bilenlere yazdırdığı, hastaları tedavi etmek için aktar dükkanlarından aldığı otları kullandığı, Bandırma Kaymakamı Abdulhalim Efendi tarafından korunduğu, halkın tedavisini para almadan yapması gerekirken yüklü paralar aldığı, hastalara ''bu gece gelemem yarın sabah gelirim'' diyerek ölümüne sebebiyet verdiği, uyguladığı yanlış tedaviler ve ihmallerle ölüme sebebiyet verdiği mahkemede ifade edilmiştir.
Objective: Anastas Papadoplo served as Bandırma Municipality doc- tor in 1896-1897. During his duty, he caused the death of some patients by misdiagnosing and administering the wrong treatment to 12 patients. The study is to verify the claims about the doctor with an expert report and to reveal the process leading to his dismissal within the framework of the law with more than 200 archival documents. Complaints to the court about the physician Papadoblo; supporting experts, death reports, and autopsies are clues of the modernization in the field of science. The original aspect of the study is the aim to contribute to the history of medicine in the 19th century, which lacks sufficient infor- mation on Doctor Papadoblo. Material and Methods: Research design; In the research, systematic review de- sign, one of the qualitative research methods, was used. Qualitative research; A type of research that involves col- lecting and analyzing non-numerical data to understand concepts, ideas, or experiences, used to gather in-depth information about a problem or generate new ideas for re- search. Various documents and reports in the archive were examined in detail with the document analysis method. Making frequent use of document analysis in qualitative research embodies the study of singular or particular cases. Data Sources and Data Collection Method: Data sources are more than 200 archival documents and related literature in various funds of the Presidency State Archives Ottoman Archives. Since a process for revealing events in a realistic and holistic manner was followed in the research, data were collected by the document analy- sis method. Various documents and reports in the archive were examined in detail with the document analysis meth- od. Making frequent use of document analysis in qualitative research helps to embody the study through singular or par- ticular cases. With the document analysis, the documents obtained from the Ottoman Archives were translated from Ottoman Turkish to today's letters and the situation faced by the physician was revealed. Results: The methods applied by Doctor Anastas Papadoplo, who was registered at Bandırma Bidayet Court, in the treat- ment of his patients were the subject of lawsuits by the relatives of the patients. Thereupon, the investigation initi- ated by the court was combined with the death reports and autopsy results, and the doctor's condition was reported to the Cemiyet-i Tıbbiye-i Mülkiye, and he prepared the process leading to his dismissal. Doctor Papadoplo’ acts gave rise to lawsuits number 4, 5, and 6 due to lack of knowledge and ignorance; and to lawsuits number 1, 2, 3, and 10 due to wrong treatment. Apart from these accusations; he has been the subject of complaints numbered 2, 6, 9, and 11 about bribery and treatment for money. Finally, cases number 1, 2, 3, 6, 8, 10, 11 and 12 resulted in death due to the treatments appli- ed by the doctor. Conclusions: During the trial of Bandırma Municipal Physician Anas- tas Papadoplo, the relatives of the patients demanded that he be sacked. In the complaint petitions against physician Papadoplo, the following issues were stated; that he could not learn to read and write in Turkish in more than a year that he actively served, had literate people in the neighbor- hood write his prescriptions, he used herbs he bought from herbalists to treat patients, he was protected by Bandırma District Governor Abdulhalim Efendi, he received large sums of money when he should have treated the people for free, and lead to patient’s death by tellling them “I cannot come tonight but tomorrow morning”. It was stated in the court that he caused the death of his patients by wrong treatments and negligence.