12th International Sport Sciences Congress, Denizli, Türkiye, 12 - 14 Aralık 2012, ss.135
Bu araştırmanın amacı, tekerlekli sandalye basketbol hakemlerinin stres kaynaklarını tespit etmektir. Araştırmaya Türkiye Tekerlekli Sandalye Basketbol Liglerinde hakemlik yapan hakemler katılmıştır. Araştırmada Türkçe geçerlik ve güvenirliği Ekmekçi ve ark.(2010) tarafından yapılan “Basketbol Hakemleri Stres Anketi” (BHSA) kullanılmıştır. Anket 2010–2011 sezonu ara seminerinde 31 A; 30 B klasmanı olmak üzere toplam 61 hakeme uygulanmıştır. Veriler tanımlanmasında ortalama, standart sapma ve frekans kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına bakıldığında tekerlekli sandalye basketbol hakemlerinin stres kaynakları alt boyutlarında en yüksek ortalama değer “Fiziksel ve Sözel Saldırı Tehdidi” (2.32±0.73) ve en düşük ortalama değer ise “Diğerlerinin Varlığı”na (2.11±0.64) ilişkin stres kaynaklarına aittir. BHSA’ DA yer alan 14 stres kaynağı ayrıntılı olarak incelendiğinde tekerlekli sandalye basketbol hakemlerine göre en stresli durumun “Partnerle Problem Yaşamak” (2.93±1.05) en az stresli durumun da “Teknik Faul Çalmak” (1.54±0.74) olduğu görülmektedir. Çalışmada hakemlerden yüksek derecede stresli bulduğu 5 stres kaynağını sıralaması istenmiştir. Buna göre ilk beş stres kaynağı sırası ile “Antrenör Tarafından Sözlü Saldırı” (%74,76), “Başkaları Tarafından Fiziksel Saldırı Girişimi” (%68,88), “Yanlış Karar Vermek” (%68,88), Oyuncular Tarafından Sözlü Saldırı” (%68,88) ve “Partnerle Problem Yaşamak” (%64,92) olarak bulunmuştur.
Sonuç olarak hakemlere verilecek eğitimlerde bu stres kaynaklarının göz önünde bulundurulmasının onların stresle başa çıkmasına daha çok yardımcı olacağı ve stres seviyeleri azalan hakemlerin daha iyi maç yönetebilecekleri düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tekerlekli Sandalye, Basketbol, Hakem, Stres
The purpose of this study is to determine the Sources of Stress Among Wheelchair Basketball Referees. Referees arbitrating in the wheelchair basketball leagues participated this research. “Basketbol Hakemleri Stres Anketi” (BHSA) whose validity and reliability is made by Ekmekçi et al. (2010) was used as the data collection tool in this research in order to determine the stress levels of referees. The survey was applied to 31 A and 30 B level totally 61 referees in the mid-seminar of the season of 2010-2011. In the data analysis, mean, standard deviation and frequency was used.
At the end of this research the highest average value was "Physical and Verbal Aggression Threat" (2.32 ± 0.73) and the lowest average value was the "existence of others" (2.11 ± 0.64) in the sub dimensions of the stress resources of the wheelchair basketball referees. When the 14 sources of stress in the BHSA analyzed in detail, it can be seen that the most stressful situation was "Problem Working With Partner" (2.93 ± 1.05) and the least stressful situation was "Giving Technical Foul" according to the wheelchair basketball referees. Referees in this study also were asked to rank the most 5 stressful situation. Accordingly the most 5 stressful situation was “Verbal Abuse From Trainer” (%74,76), “Attempt for Physical Attack by Others” (%68,88), “Miscall” (%68,88), Verbal Abuse From Players” (%68,88) ve “Problem Working With Partner” (%64,92) respectively.
As a result, it is taught that referees can manage better matches when these sources of stress is considered in the education of referees and this educations would help the referees to cope with stress and manage stress levels.
Keywords: Wheelchair, Basketball, Referee, Stress