Akademik Veri Yönetim Sistemi
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.32, ss.1-12, 2014 (Hakemli Dergi)
ÖZET
Neverland’de yaşayan efsanevi karakter Peter Pan’ın .yküsü şu sözlerle başlayacaktır; “Birisi hariç tüm çocuklar
yaşlanmaktadır.” (Barrie, 1911:3). Barrie’nin yarattığı efsanevi Peter Pan karakteri, hiç yaşlanmayacak bir çocuktur. Oysa, Peter Pan
dışında, tüm çocuklar yaşlanır. Türkiye’nin çocukları da her geçen gün hızla yaşlanmaktadır. Zira ne Türkiye Neverland’dir, ne
yurttaşları Peter Pan. Türkiye’nin genç ve dinamik bir nüfusu olduğunu düşünüp, bunun değişmeden hep böyle kalacağına
inananlar için, yaşlanma olgusu çok uzak gelecekteki bir durum olarak değerlendirilmektedir. Oysa Türkiye, 10-15 yıl gibi kısa bir
zaman sonra, günümüzde var olan olanaklar çerçevesinde baş etmekte zorlanacağı düzeylerde yaşlı nüfusa sahip olacaktır.
Dünyada yaşanan demografik devrimin dinamikleri düşünüldüğünde bu süre.te, kritik bir sorunun yanıtlanması önem
taşımaktadır; en yalın ve temel haliyle Türkiye’de yaşlılığın seyri nedir? Bu soruya verilecek yanıtlar 2050 yılına doğru yaşlanan
Türkiye’yi bekleyen riskleri de ortaya koyacaktır. 1960 yılından günümüze değin Türkiye nüfusu 3 kat artarken, yaşlı nüfusu (65+)
7 kat artmıştır. Sadece genç yaşlıların değil ancak yaşlının yaşlısının (80+) da sayısı hızla artmaktadır. Türkiye’nin genç ve dinamik
bir nüfusu olduğu yargısı gelecek 40 yıl zarfında yaşlı nüfusun artış hızı göz .nüne alındığında geçerliliğini yitirmiş olacaktır. Analiz
sonuçları, tüm yaş gruplarında doğum ve .lüm oranlarının düşmesinin ve farklılaşan göç süre.lerinin, Türkiye’nin yaşlanma
deneyimini etkilediğini göstermektedir. Yaşlanmaya ilişkin sosyal politikaların eksikliği gelecek için önemli bazı risk noktalarını
ortaya çıkarmaktadır. Kırsal alanda yaşayan yaşlı nüfusun bakıma muhtaçlığı, hiç evlenmemiş ve çocuksuz bireylerin oluşturduğu
yeni hane tiplerinin ortaya çıkması, yaşlı nüfus içinde yoksulluk oranının yüksekliği ve yoksul hanelerde kadınların, dulların ve
engellilerin sayısının hızla artıyor olması gelecek için potansiyel riskleri oluşturmaktadır. Aktif yaşlanma politikaların eksikliği
yaşlılara ve yaşlanan nüfusa karşı gösterilen ilgisizliğin ve ayrımcılığın mühim bir göstergesidir. Sosyal yurttaşlığın, sosyal devletin
vazgeçilmez unsuru olduğu fikrinden hareketle, nüfusun tüm kesimlerine olduğu gibi yaşlılara yaşlanan nüfusa yönelik olarak da
kaliteli sosyal ve kültürel hizmetlerin erişilebilir düzeyde sunulması gerekmektedir.
Anahtar s.zcükler: Yaşlanma, toplumsal cinsiyet, yoksulluk, Türkiye
Que Vadis Turkey?
-Potential Risks for Turkey's Aging Population Through 2050-
ABSTRACT
The story of the legendary character Peter Pan living in Neverland begins with such words; “All children, except one, grow
up” (Barrie, 1911:3). Barrie’s character Peter Pan is a child that will never grow up. This legendary story promulgated the myth
that while it was the fate of all children to grow old this was not the case with Peter Pan. In reality, the children of Turkey today
will be part of the future demographic trend towards rapid population ageing. Turkey is neither a Neverland nor are its young
people endowed with the eternal youth of a Peter Pan. While Turkey at the present time has a predominantly young and dynamic
population this will change in the near future due to declining fertility rates combined with increasing numbers of people living
into old age. Turkey will need to accept that it too will become part of the worldwide trend towards population ageing. In light of
the demographic revolution in the age composition of world populations it seems reasonable and timely therefore for Turkey to
investigate the following research questions: What is the course of ageing in its most bare form and basic meaning in Turkey?
From 1960 to 2014, Turkey’s population increased almost three-fold, with the population of older adults (65+) increasing almost
seven-fold. That said the number of young old as well as the oldest old are increasing rapidly. Holding onto the myth that Turkey
has a considerable young population is no longer realistic or sustainable in light of the impending pace of population ageing that will
dramatically increase the proportion of people 65 years and over during the next 40 years. This steady, sustained growth of
Turkey’s older population is creating a myriad of challenges. Declining mortality and fertility rates and differentiated in migration
process point to salient risks among Turkey’s future old age cohorts – the youth of today. Rural-based care dependency,
increasing poverty rates, increasing numbers of poor older females, widows and the disabled are among the potential risks for
future decades. The shortfall in social policies to support the needs of older people denotes a lack of genuine concern and
outright discrimination against the older population. Citizenship implies among other things that older people, like all people in a society are entitled to a range of services which are relevant to their physical, social, economic, mental and spiritual needs which
collectively contribute to their general well-being and quality of life.
Keywords: Population ageing, gender, poverty, Turkey