Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Kudüs ve Mescid-i Aksâ Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 21 - 22 Mayıs 2022, ss.36-37
Sosyal Politika Meselesi Olarak Osmanlı Devletinin 19. Yy
Kudüs İskân Politikası (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri
Çerçevesinde)
Dr. Öğretim Üyesi İsa AKALIN
Antalya - Türkiye
isaakalin@akdeniz.edu.tr
Özet
Barınma ve iskân meselesi devletler ve milletler için sosyal, ekonomik ve siyasi açılardan önemini ko-
rumaya devam ettiği gibi devletlerin iskân politikaları da sosyoekonomik, idarî, askerî ve siyasi yönle-
riyle önemli etki ve işlevlere sahiptir. Sosyal politika, geniş manada, sosyal hayatın bütün belirtilerini
ihtiva etmektedir. Dar manada sosyal politika ise kapitalist ekonomi düzeninde iki sınıf arasındaki tezatları
ve mücadeleleri hafifletmeye, mümkün olduğu takdirde bunları ortadan kaldırmaya, mevcut ve yürürlükteki
düzeni devam ettirmeye ve sağlamlaştırmaya yönelmiş politikadır. Fethedilen yerlerin Türkleştirmesini ve İs-
lamlaşmasını sağlamada Osmanlı Devleti’nin iskân politikalarının yadsınamaz bir öneme sahip olduğu görül-
mektedir. Osmanlı Devleti, Kudüs ve civarının İslâm Dini ve Müslümanlar için olduğu kadar, semavî kökenli
Yahudilik-Yahudiler ve Hristiyanlık-Hristiyanlar için de tarihî ve dinî değerini göz önünde bulundurarak,
Kudüs’teki iskân politikalarını belirlemiş ve hassasiyetle uygulamıştır. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nin
uzun yüzyıllar boyunca Kudüs’ü barış ve huzur beldesi olarak yönetmesinin incelikleri Kudüs’te uyguladığı
iskân politikaları ekseninde Başbakanlık Osmanlı Arşivleri belgeleri ışığında tespit edilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Osmanlı Devleti, Kudüs, Sosyal Politika, İskan Politikası, Osmanlı Arşivi