Evde İzole Edilen COVID-19 Kesin ve Olası Vakaların Anksiyete, Korku Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler


Demir Avcı Y., Ilgaz A., Gözüm S.

3. Uluslararası 4. Ulusal Halk Sağlığı Hemşireliği Kongresi, Ankara, Türkiye, 11 - 13 Ocak 2023, ss.89

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.89
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: COVID-19 tüm dünyayı ve ülkemizi etkilemiştir. Etkileri hala devam etmektedir. COVID-19 vakalarının 

çok az kısmı hastane pozitif ve olası vakaların büyük bir kısmı evde tedavi edilmiştir. Bu sebeple; sosyal mesafe, 

izolasyon, karantina uygulamaları gibi süreçler bulaşıcı hastalıklar ile mücadelede önemli stratejilerden bazılarıdır. 

Bu stratejiler COVID-19 kesin ya da olası vakalarda daha etkin olarak uygulandığı için bireylerin korku, stres, ve 

anksiyetesinin artmasına neden olabilir. Bu süreci evde yaşayan COVID-19 kesin ve olası vakalarda anksiyete ve 

korku düzeylerinin belirlenmesi, evde süreç yönetiminde yapılan uygulamaların incelenmesinin önemli olduğu 

düşünülmektedir. Bu çalışma, hem şu anda bu süreci deneyimleyen bireylere yapılabilecek girişimleri planlama 

aşamasında yol gösterici olabilir hem de gelecekte yaşanabilecek krizlere karşı hazırlıklı olmayı sağlayabilir.

Bu çalışmanın amacı, evde izole edilen COVID-19 kesin ve olası vakaların anksiyete ve korku düzeyleri ile ilişkili 

faktörlerin belirlenmesidir.

Gereç-Yöntem: Bu çalışma Ocak-Haziran 2021 tarihleri arasında Türkiye’nin güneyindeki bir ilde doğrulanmış ve 

olası vakalar ile yapılmıştır. Araştırma evrenini Antalya merkez ilçelerinde COVID-19 kesin ve olası vakaların sayısı 

günlük değiştiği için (Kepez, Muratpaşa, Konyaaltı, Aksu, Döşemealtı) örneklem büyüklüğünün hesaplanmasında 

“evrenin bilinmediği durumdaki formül” ile olayın görülüş sıklığı bilinmediği durum (%50 görülme oranı) dikkate 

alınarak 384 kişi hesaplanmıştır. (Sümbüloğlu and Sümbüloğlu, 2019). Çalışma sonunda 387 kesin veya olası 

vakaya ulaşılmıştır. Bu çalışmada, olasılıksız örnekleme yöntemlerinden kartopu yöntemi kullanılmıştır (Kılıç, 

2013, Sümbüloğlu and Sümbüloğlu, 2019). Çalışma için etik kurul izni (2012-KAEK-20- Decision ID: KAEK-41, 

Date: 13.01.2021) ve bireylerin aydınlatılmış onamları alınmıştır. Veriler, COVID-19 Korku Ölçeği ve Coronavirüs 

Anksiyete Ölçeği kullanılarak kartopu yöntemiyle online olarak toplanmıştır.

Bulgular: Katılımcıların %50,9’u “doğrulanmış COVID-19 vakaları” ve %49,1’i “olası COVID-19 vakaları” idi. 

COVID-19 kaygısının düşük, COVID-19 korkusunun yüksek olduğu belirlendi. COVID-19 kaygısı kadınlarda 2.57 

kat, eğitim düzeyi ilkokul ve altı olanlarda 2.51 kat, evde başkası ile yaşayanlarda 2.63 kat, evde tek başına 

izole olabileceği odası olmayanlarda 1.93 kat daha fazla bulunmuştur (p<0.05). Eğitim düzeyi düşük olanlarda 

COVID-19 korkusu 2.62 kat, evli olanlarda 1.82 kat daha fazlaydı (p<0.05). Kadınların COVID-19 korkusu 

istatistiksel anlamlılık sınırındaydı (OR=1.62; %95 GA:0.99-2.62, p=0.051). Katılımcıların evde sağlığı artırıcı ve 

sağlığına kavuşmaya yönelik beslenmeye dikkat etmek, düzenli uyumak, evi havalandırmak, temizliğe daha fazla 

önem vermek, evde çift maske kullanmak gibi uygulamalar yaptığı belirlenmiştir.

Sonuç: Doğrulanmış ve olası COVID-19 vakaları düşük kaygı ve yüksek korkuya sahiptir. 

Kadınlar, eğitim düzeyi düşük olanlar ve izolasyon için uygun olmayan ev koşullarına sahip olanlar 

gibi dezavantajlı gruplar daha belirgin kaygı ve korkuya sahiptir. Evde izlenen doğrulanmış 

ve olası vakaların COVID-19 korkusunun normal bir insanda beklendiği kadar olması önerilir.

1. Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu K. Biostatistics. Ankara: Hatiboğlu Publisher; 2019, pp.360.

2. Kılıç S. Sampling methods. Journal of Mood Disorders 2013;3(1):44-6.