Dijital Aktivizm ve Toplumsal Cinsiyet Odağındaki Araştırmaların Bibliyometrik Analizi: Mevcut Eğilimler ve Gelecek Yönelimler

Yardibi F., Adalı G.

Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi , cilt.8, sa.1, ss.124-147, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Kavram olarak dijital aktivizm, toplumsal hareketlere dahil olan bireylerin ve bu hareketlerin katılımcılarının, otorite konumundaki kurum/kişilere karşı taleplerini ifade etmek için dijital medyayı kullandıkları kamusal bir faaliyet olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada dijital aktivizm ve toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Ortaya çıkan eğilimleri ve gelişmeleri belirlemek için performans analizi ve görselleştirme teknikleri kullanılarak 475 çalışmanın bibliyometrik analizi yapılmıştır. Yazarlar, ülkeler, referanslar ve anahtar kelimelerin sınıflandırmaları, kümeleri ve atıf patlamalarını belirlemek için CiteSpace ve VOSviewer programları birlikte kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, araştırma alanını şekillendiren temel temaları, iş birliklerini ve eğilimleri belirleme hedefi ile dijital aktivizm ve toplumsal cinsiyet hakkındaki mevcut literatürün kapsamlı bir analizini sağlayarak eğilimleri ortaya koymak ve gelecek yönelimlere dair ön görülerde bulunmaktır. Alanda en çok yayının üretildiği ülkeler sırasıyla Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Kanada olarak belirlenmiştir. Alanda öne çıkan dergiler ise Feminist Media Studies, Women's Studies International Forum ve Feminist Theory olarak bulunmuştur. Alanda en üretken yazarlar, Fernandez Romero, Nunez Puente ve Bartlett iken; en çok atıfı alan çalışmaların yazarları ise; Baer (2016), Clark (2016) ve Mendes (2018) olmuştur. En çok kullanılan kelimeler ise “feminizim”, “sosyal medya” “feminist aktivizm”, “dijital aktivizm”, “aktivizm” ve “toplumsal cinsiyet” olarak öne çıkmıştır. Belge ortak atıf analizleri sonucunda dijital feminist aktivizm, sosyal medya aktivizmi ve ırkçılık karşıtı çalışmalar temel kümeler olarak bulgulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda dijital aktivizmin toplumsal cinsiyet çalışmalarına yeni bir soluk getirdiği ve gelecekte de bu yöndeki çalışmaların artarak devam edeceği düşünülmektedir.