Akademik Veri Yönetim Sistemi
6. BİLSEL INTERNATIONAL KORYKOS SCIENTIFIC RESEARCHES AND INNOVATION CONGRESS, Mersin, Türkiye, 20 - 21 Eylül 2025, ss.310-320, (Tam Metin Bildiri)
Çeşitli hemşirelik liderlik stilleri, hemşirelik mesleği, profesyoneller ve hasta sonuçları üzerinde doğrudan veya
dolaylı bir etkiye sahiptir. Sağlık hizmetlerinde en etkili liderlik tarzının dönüşümcü (DL) liderlik, olduğu
bilimsel olarak kanıtlanmış olup, bu liderlik tarzı ilişki kurmaya odaklanırken takipçileri yetkilendirip değerleri
ve vizyonu vurgulamaktadır. Hemşirelik hizmetlerinde de hayati öneme sahip olduğu düşünülen
transformasyonel liderliğin, küresel gelişimini değerlendirmek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Konu ile ilgili
literatürü haritalamak için 1970-2025 Eylül tarihleri arasında yapılan 877 yayının bibliyometrik analizi
yapılmıştır. Çalışmada yayın çıktısı ve büyüme eğilimleri, yazarlar ve iş birlikleri, güncel eğilimler, küresel
dağılım ve iş birlikleri ile Bradford ve Lotka yasaları değerlendirilmiştir. DL üzerine yapılan çalışmaların 2008
yılından itibaren artmaya başladığı ve en çok “Journal of Nursing Management” dergisinde yayınlanmıştır.
Konunun ortaya çıktığı ilk yıllarda “hemşirelre yönelik DL programları”, “hemşireleri güçlendirme ve
desteleme” ve “işte tuma” gibi kavramlar ön plandaydı. Ancak son yıllarda “iş doyumu”, “hasta sonuçları”,
“yaratıcılık”, “model geliştirme”, “liderlik becerileri”, “psikolojik güvenlik” ve “öncülleri ve aracı rolleri” gibi
yeni kavramlar ortaya çıkmıştır. Lotka Yasası'na göre sahada araştırmacı verimliliğinin yetersiz olduğu, benzer
şekilde Bradford Yasası'na göre konuyla ilgili dergi verimliliğinin yeterli olmadığı bulunmuştur. En çok yayın
yapan beş ülke Amerika Birleşik Devletleri (n= 227), Çin (n=75), Kanada (n=49), Avustralya (n=42), İngiltere
(n=41) dir. DL üzerine hemşirelik araştırmaların artması ve yeni yöntem arayışları, hasta ve hemşirelerin gerek
yaşam kalitesi gerekse iş verimliliğini iyileştirmeye yardımcı olacak yeni yaklaşımlar bulmak için umut verici
beklentiler sunmaktadır. Konuyla ilgili ilgili araştırmacı verimliliğinin artırılmasına ihtiyaç vardır. Ek olarak, az
gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde DL ilgili araştırma ve destek sistemlerinin artırılmasına ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Yönetim, hemşirelik, dönüşümcü liderlik, bibliyometrik analiz